определённо нареч.
1. (точно) пэ́ўна, бясспрэ́чна;
определённо знать что-л. пэ́ўна што-не́будзь ве́даць;
э́то ему́ определённо не нра́вилось гэ́та яму́ бясспрэ́чна не падаба́лася;
2. (безусловно) безумо́ўна, бясспрэ́чна, напэ́ўна, абавязко́ва;
мы определённо опозда́ем мы безумо́ўна (напэ́ўна) спо́знімся;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ука́з
1. (закон, постановление) ука́з, -за м.;
2. (распоряжение, приказ) зага́д, -да м.;
3. в знач. сказ., разг. ука́з; (указчик) ука́зчык;
э́то мне не ука́з гэ́та мне не ўказ;
вы мне не ука́з вы мне не ўка́зчык.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
худо́жество ср.
1. (искусство) уст. маста́цтва, -ва ср.;
2. (искусность) уст. майстэ́рства, -ва ср.;
3. (проделка) разг. вы́брык, -ка м., мн. шту́кі, род. штук, ед. шту́ка, -кі ж.;
э́то всё его́ худо́жества гэ́та ўсё яго́ вы́брыкі (шту́кі);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Бэ́рсаць ’блытаць’ (Сцяшк. МГ), ’пісаць; нячыста жаць’ (Сцяц., Шат.). Варыянт бэ́рсаць (*бърс‑) замест *борсаць, магчыма, экспрэсіўнага паходжання. Але хутчэй за ўсё гэта гіперкарэктная форма (у бел. мове ненаціскное э > а): тут было «адноўлена» неэтымалагічнае э. Гл. барса́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вар’ява́ць, варʼява́цца. Укр. дыял. варіюва́ти ’тс’. Запазычанне з польск. warjować ’тс’, а гэта паходзіць ад лац. variare ’змяняць’; гл. Брукнер, 602. Не пераконвае Рудніцкі (1, 316), які ўкр. варіюва́ти лічыць вытворным ад варія́т (< польск. warjat). Параўн. вар’я́т.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Васпа́ня, васпа́ні ’зваротак пані’ (Нас., Касп., БРС, Бір. Дзярж., Гарэц.). Запазычанне з польск. (параўн. ва́спа́н < waspan). Магчыма, таксама, што гэта ўтварэнне на базе запазычанага ва́спа́н ужо ў беларускай мове. Параўн. ва́спа́н, ва́са́н. Рус. дыял. васпа́ня ’васпані’ (смал.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вахра́ жмут шэрсці’ (Нас.); ’кутасы ў хустцы’ (Бяльк.). Як думае Брукнер (гл. Фасмер, 1, 356), гэта — метатэза з во́рса ’ворс’. Супраць гэтага Фасмер (там жа). Няясна. Ці нельга думаць пра скарачэнне слова тыпу рус. дыял. вахрома́ ’бахрама’?
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Гайдама́к ’гайдамак’ (БРС), гайдама́ка ’разбітны чалавек, гуляка, п’яніца’ (Нас., Мал.), гайдама́чыць ’весці марнатраўнае жыццё’, ’мантачыць’ (Нас.). Рус. гайдама́к. Запазычанне з укр. гайдама́ка, а гэта з тур. hajdamak ’грабежнік’. Гл. Фасмер, 1, 383 (там і іншая літ-ра).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Га́нка ’загана, недахоп; строгая вымова’ (Нас.). Гэта слова, паводле яго семантыкі, наўрад ці можа з’яўляцца памяншальнай формай ад га́на (параўн. ган, гл.). Хутчэй трэба меркаваць, што яно — аддзеяслоўны назоўнік, утвораны суфіксам ‑к(а). Параўн. дзеяслоў ганіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дубальто́вы ’падвойны’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.). Запазычанне з польск. мовы. Параўн. польск. dubeltowy ’падвойны’ (а гэта, паводле Брукнера, 101, з ням. dupel ’тс’; хутчэй, аднак, з ням. doppelt ’тс’; падрабязней гл. пад ду́бальт).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)