Падбе́лы ’горкія грыбы белага колеру, якія соляць на зіму’ (Мядзв.). Да белы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

артакла́з, ‑у, м.

Каліевы палявы шпат, пародаўтваральны мінерал, якому ўласцівы белы, шэры, ружовы і інш. колеры; шырока выкарыстоўваецца ў шкляной і керамічнай прамысловасці.

[Грэч. orthos — прамы і klasis — разлом.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чарві́вы, ‑ая, ‑ае.

Паточаны чарвямі, з чарвямі ўнутры. Чарвівы яблык. Чарвівы грыб. □ Такі ж удалы гарох! Стручны, белы, чысты — ніводнага стручка чарвівага. Крапіва.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заі́нець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Пакрыцца інеем. Дрэвы заінелі. □ [Каня] ніколі не трэба было падганяць — сам трухае ўсю дарогу, спацее, стане белы ўвесь, заінее. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

звузе́ць, ‑ее; зак.

Стаць вузкім або вузейшым. Пругкі барвова-белы струмень гарачага металу крыху звузеў, каціўся марудна, і Барашкін стаў ля штурвала печы. Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

незапа́мятны, ‑ая, ‑ае.

Вельмі даўні. Ляжыць гэты белы камень тут з незапамятных часоў, і старыя кажуць, што ад яго і назва вёскі пайшла — Белая. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панаве́ць, ‑ее; зак.

Зрабіцца навейшым, абнавіцца. На касынцы сапраўды было многа пылу, аж белы струменьчык мільгануў паўз вуха, як [дзяўчына] страпянула. Касынка адразу нібы панавела. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

распукну́ты, ‑ая, ‑ае.

Які ўжо распукнуўся, на якім распукнуліся пупышкі. Вынеслі на двор пад распукнутую яблыню стол, разаслалі на ім белы ў складках абрус. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Бялі́зна. Укр. біли́зна ’тс’. Слав. *bělizna (ад *bělъбелы’) — гэта спачатку ’белы колер’ (параўн. рус. белизна́). Такія словы лёгка паддаюцца канкрэтызацыі («рэчы, звязаныя з белым»). Адсюль і перанясенне націску. Можна ставіць пытанне і аб запазычанні з польск. bielizna ’тс’, але для гэтага не хапае даных. Параўн. Слаўскі, 1, 33.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бялу́га, рус. белу́га, укр. білу́га. Ад *bёlъбелы’ + суфікс *‑ǫga. Гл. Трубачоў, Дополн., 1, 149.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)