адгалінава́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. гл. адгалінавацца, адгалінаваць.

2. Бакавы адростак, галіна.

Таполя дае шмат адгалінаванняў.

3. Частка дарогі, ракі і пад., якая адыходзіць убок.

А. арашальнага канала.

4. перан. З’ява, што ўяўляе сабой частку чаго-н. асноўнага, галоўнага.

Розныя адгалінаванні сектанцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пазабіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., каго-што.

1. Забраць з сабой, да сябе ўсё, многае або ўсіх, многіх.

П. рэчы.

П. дзяцей з дзіцячага сада.

2. Забраць сілай усё, многае або арыштаваць ці прызваць усіх, многіх.

Рабаўнікі пазабіралі дабро.

Хлопцаў пазабіралі ў армію.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мара́ль, -і, ж.

1. Сукупнасць прынцыпаў і норм паводзін людзей між сабой і ў адносінах да грамадства.

Чалавек высокай маралі.

2. Лагічны павучальны вывад з чаго-н.

М. байкі.

3. Павучанне, натацыя (разм.).

Чытаць м.

|| прым. мара́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).

М. кодэкс.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

стры́маны, -ая, -ае.

1. Які ўмее валодаць сабой, умее стрымацца, не рэзкі, спакойны.

С. характар.

С. чалавек.

Стрыманыя рухі.

2. Пазбаўлены сардэчнасці, гасціннасці.

Стрыманая сустрэча.

С. прыём.

3. Які не праяўляецца, не выяўляецца ў поўнай меры ці сіле.

С. голас.

|| наз. стры́манасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тра́са, -ы, мн. -ы, трас, ж.

1. Лінія на карце або на зямной паверхні, якая намячае кірунак чаго-н.

Т. трубаправода.

2. Дарога, шлях.

Аўтамабільная т.

Паветраная т.

3. След, які пакідае за сабой трасіруючая куля, снарад і пад.

Т. ракеты.

|| прым. тра́савы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бле́днасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бледнага. Нездаровая бледнасць залівала ўвесь твар. Хведаровіч. [Слабасць канфлікту] звычайна цягне за сабой.. схематызм і бледнасць у паказе дзеючых асоб. «ЛіМ».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фітацэно́з, ‑у, м.

Сукупнасць раслінных арганізмаў на адносна аднародным участку, што знаходзяцца ў складаных узаемаадносінах як паміж сабой, так і з навакольныя асяроддзем.

[Ад грэч. phytón — расліна і koinos — агульны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Вярхо́м ’конна’ (БРС), вярьхом ’тс’ (Бяльк.), укр. верхом, рус. верхом, польск. wierzchem ’тс’. Узнікла як адгалінаваны амонім з дзеепрыслоўя верхам (< vьrx‑ъmь) ’зверху, наверсе’, якое ўяўляе сабой творны склон адзіночнага ліку ад верх (Шанскі, 1, В, 70).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

трубаправо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Сістэма злучаных паміж сабой труб, прызначаная для перадачы на адлегласць вадкасці, газаў, пары і пад. Газавы трубаправод. Нафтавы трубаправод.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засло́на, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Тое, што пакрывае, засланяе сабой.

Дымавая з. (паласа густога дыму для маскіроўкі; таксама перан.: пра тое, што прызначана для маскіроўкі, пакрыцця тайных задум, чаго-н. нядобрага і пад.).

2. Шырокае палотнішча, якое закрывае сцэну ад глядзельнай залы.

Падняць заслону.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)