◎ Прабі́тнік ’непаседа’ (Інстр.), прабітны ’пранырлівы’ (Мат. Гом.). Да прабіць. Параўн. таксама разбітым (гл.), рус. пробойный ’пранырлівы’, чэш. probity ’пранырлівы, пракуда; махляр’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прамасло́іна, прамаслойна (аб дрэве) (Мат. Гом.). Рус. пря‑ мослой, прямослойна ’дрэва з роўнымі, не звітымі слаямі’. Да прамы і слой (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прычу́йванне ’здольнасць добра чуць звера’ (Інстр. 2, Мат. Гом.). Рус. паўд. причувать, причуять ’адчуваць, успрымаць нюхам (пра сабаку)’. Да чуяць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прэ́жыць, прэжць ’пражыць, смажыць’ (Мат. Гом.), прэжчь ’тс’ (Нас.), прэжаны ’пражаны’ (Байк. і Некр.), прэжанка ’пражаная бульба’ (Ян.). Гл. пражыць, прэгчы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пэ́каць ’дрэнна чытаць’ (Мат. Маг., Шат.), ’курыць люльку’ (Шат.), ’біць не вельмі моцна, пляскаць’ (Бяльк.), ткнуць ’выцяць злёгку, пляснуць’ (Бяльк.). Гукапераймальнае.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́спушка ’карніз у грубцы’ (жытк., Мат. Гом.). Да раз‑/рос‑ (са значэннем ’пашырэнне ў аб’ёме’) і пушы́ць ’рабіць пушыстым’ < пух (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рэ́зніца ’сячкарня’ (ЛА, 2, Мат. Гом.), ’бойня; мясныя яткі’ (Нас., ТС), рэ́зьніца ’тс’ (Байк. і Некр.), ’сячкарня (саламарэзка)’ (Бяльк.). Гл. разніца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Су́гляды ’агледзіны’ (Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Др.-Падб., Бяльк.), сугля́ды (Сл. Брэс., Мат. Гом.). Да су- і глядзець, параўн. агледзіны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сцынзо́рык ’мурашка’ (Мат. Гом.). Няясна, магчыма, збліжэнне на базе іншых назваў мурашак сікуны́, сіку́чкі (Жыв. св.) са сцаць і сцізорык, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяміру́чка ’каса паводле памеру’ (Мат. Гом.), ’назва касы на сем далоней’ (Сцяшк. Сл.). Да сем (гл.), параўн. сямёрка ’тс’, гл. сямёра.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)