Няхо́та ’неахвота, нежаданне’ (Жд. 2, Яўс., Юрч., Мат. Гом.). Ад не хацець (гл.), параўн. няхдццю ’без ахвоты’ (Юрч. НВС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Пагусяне́ць, пагусцець ’скарчанець’ (Мат. Гом.), погусе‑ нець ’зрабіцца падобным на гусіную скуру (ад холаду)’ (Сл. ПЗБ). Да гусінькгусь (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Падле́йчаць ’падглядзець, падкапаць (напр. бульбу)’ (ТС), падлегчы ’тс’ (Мат. Гом.). Параўн. яшчэ лейчаць ’лягчаць, пакладаць’ (ТС). Да лячаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пальні́ца ’палавіца, масніца’ (Бяльк., Мат. Гом.), пальнічьі‑ на ’тс’ (Сл. ПЗБ). Да пол ’падлога’. Адносна л’ параўн. рус. напольный.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паро́сная ’цяжарная (пра свінню) (ТСБМ, Мядзв., Інстр. II, Сл. ПЗБ), поро́сна (ТС), паро́са ’свінаматка’ (Мат. Гом.). Да парасі́цца < парася́.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пасалёнка ’бульба, звараная палавінкамі’ (ветк., Мат. Гом.). Да пасолены < саліць < соль (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 47.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пахутрава́ць (войны) ’забіць’ (браг., Мат. Гом.). З ⁺/ш- футравацьзрабіць футрыну; апошняе з польск. futryna < futro < ням. Futter ’кажух’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пачарэжня ’чарга пасвіць*’кароў’ (хойн., Мат. Гом.). Утворана ад прыслоўя папарэжаш, ’па чарзе’ (Ян.), як рус. по‑оче‑ рёдно.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыпо́рацца ’справіцца, управіцца з гаспадаркай’ (Мат. Гом., Ян.), прыпо́равацца ’тс’ (рэч., Нар. сл.). Рус. дан. припо́раться ’прыбрацца’. Гл. по́рацца.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прысто́л ’прастол’ (гарад., Сл. ПЗБ), ’сельскае свята ў гонар святога, імем якога названа царква’ (Мат. Гом.). Гл. прасто́л, прасто́льны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)