семяправо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

1. Канал, які служыць для вывядзення семені, спермы.

2. Частка механізма сеялкі, па якой насенне падаецца ў сашнікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кішкі́ ’мясістая сярэдзіна гарбуза, дзе знаходзіцца насенне’ (Жыв. сл., Нар. словатв., З нар. сл.). Да кішка 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

стры́пер, ‑а, м.

Спец.

1. Механізм для выштурхвання балванак са зложніцы.

2. Камбінаваная ўборачная машына, якая зразае і малоціць каласы, а таксама вее насенне.

[Англ. stripper.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пратраві́ць, -раўлю́, -ра́віш, -ра́віць; -ра́ўлены; зак., што.

1. Зрабіць, апрацоўваючы хімічным шляхам, вытравіць.

П. узор на метале.

2. Апрацаваць (футра) асаблівым саставам перад фарбаваннем.

3. Абеззаразіць хімічным рэчывам перад сяўбой, пасадкай.

П. насенне.

|| незак. пратра́ўліваць, -аю, -аеш, -ае і пратраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. пратра́ўліванне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сачаві́ца, ‑ы, ж.

1. Аднагадовая травяністая расліна сямейства матыльковых; старажытная зернебабовая культура.

2. Насенне гэтай расліны, якое ўжываецца ў ежу.

3. Устарэлая назва аптычнай лінзы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Кмен ’травяністая расліна сямейства парасонавых’, ’пахучае насенне гэтай расліны, Carum Carvi L.’ (ТСБМ, Кіс., Сцяшк.), ’кроп’ (З нар. сл.). Гл. кмін.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ве́трыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

Ачышчаць ад смецця на ветры (збожжа). Ветрыць жыта, насенне.

•••

Ветрыць носам — пазнаваць, вызначаць што‑н., прынюхваючыся да ветру; чуць нюхам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заво́зны, ‑ая, ‑ае.

1. Завезены адкуль‑н.; прывазны. Завознае насенне.

2. Які мае адносіны да завозу (у 2 знач.); з вялікім завозам. Завозны дзень на млыне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гаро́х, -у, М -у і -ро́се, м.

Расліна сямейства бабовых з насеннем у стручках, а таксама само круглае насенне гэтай расліны.

Нашчыпаць гароху.

|| памянш.-ласк. гаро́шак, -шку, м. Зялёны г.

|| прым. гаро́хавы, -ая, -ае.

◊

Гарохавы вянок — адмова ў каханні.

Пудзіла гарохавае (разм., неадабр.) — пра смешна ці безгустоўна адзетага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; гату́й; -тава́ны; незак., што.

1. Варыць ежу.

Г. вячэру.

Г. малако (кіпяціць).

2. Прыводзіць у прыгодны для карыстання стан.

Г. цёплае адзенне да зімы.

Г. насенне да пасеву.

|| зак. згатава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 1 знач.).

|| наз. гатава́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)