Туне́ль ‘штучны праход для транспарту, пешаходаў’ (ТСБМ, Вруб.), тунэ́ль ‘тс’ (Некр. і Байк.). Праз польскую (tunel) ці рускую (тунне́ль, тонне́ль) мовы запазычана з англ. tunnel ‘тунэль’, ‘штольня’, ‘комін, труба’ < ст.-англ. tonel ‘тс’ (у рускую мову, магчыма, праз ням. Tunnel). Першакрыніцай з’яўляецца ст.-франц. tonnel ‘круглы, бочкападобны’, ‘аркада’ < tonne ‘бочка’ < с.-лац. tuuna, touna ‘бочка’ (Фасмер, 4, 77, 121; Голуб-Ліер, 493; Чарных, 2, 271; Арол, 4, 117).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ты́сечнік ‘лекавая расліна’ (брэсц., Сл. Брэс.), ‘крываўнік звычайны, Achillea millefolium L.’ (лях., Сл. ПЗБ). Калька з польск. tysięcznik ‘цвінтарэй, Centauram Hill’, параўн. запазычаную форму тысё́нчнік ‘тс’ (свіст., Шатал.), альбо ўсечаная форма рус. золототысячник — кніжная назва з лац. Erythraea centaurium < ст.-грэч. κενταύριον ‘эрытрэйская трава кентаўраў’, якую (праз народную этымалогію) сталі разумець як centum ‘сто’ і aurum ‘золата’, праз ням. Tausendgüldenkraut, Hunderttausendguldenkraut ‘тс’ (Праабражэнскі, 1, 256; Фасмер, 2, 104; ЕСУМ, 2, 276).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Адміра́л (БРС). Новае запазычанне праз рус. адмирал (Крукоўскі, Уплыў, 82) з шведскага. Шанскі, 1, А, 48. Параўн. Фогарашы, SSlav., 4, 63. Інакш Фасмер, 1, 62.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Атакава́ць. З рус. атакова́ть (з 1705 г., Біржакава, Очерки, 344), дзе калька франц. attaquer, магчыма, праз польск. atakować. Фасмер, 1, 95; Шанскі, 1, А, 169.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Блажэ́нны (БРС). Як і рус. блаже́нный, запазычанне з ц.-слав. (блаженъ). Бел. слова запазычана, магчыма, праз рус. Параўн. Фасмер, 1, 171; Шанскі, 1, Б, 134.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ва-ба́нк ’на ўвесь банк’ (КТС). Праз рус. ва‑банк з франц. va banque ’ідзе на ўвесь банк’ (Шанскі, 1, В, 3; Рудніцкі, 1, 288).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вальнаду́мец ’той, хто вызначаецца вальнадумствам’ (Яруш., 30), вальнадумны (БРС). Калька з ням. Freidenker, магчыма, праз польскае (wolnomyśliciel) або рускае (вольнодумец) пасрэдніцтва (Шанскі, 1, В, 155).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вітра́ж (БРС, КТС). Запазычанне з франц. vitrage ’сукупнасць акон якога-небудзь будынка, шкляныя дзверы, перагародка’ (Шанскі, 1, В, 110) праз рус. (Крукоўскі, Уплыў, 75, 84).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дуэт ’дуэт’ (БРС). Рус. дуэ́т, укр. дуе́т. Першакрыніцай з’яўляецца італ. duetto ’тс’. Запазычанне адбылося, магчыма, праз пасрэдніцтва ням. Duett ’тс’ (< італ.). Гл. Фасмер, 1, 557.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дыліжа́нс ’дыліжанс’ (БРС). Праз рус. дилижа́нс ’тс’ з франц. diligence ’тс’ (< voiture de diligence). Гл. Фасмер, 1, 514–515; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 121.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)