Бансю́к ’байструк’ (Некр.). Відаць, з бэнсю́к (вытворнае ад бэнсь ’тс’ польскага паходжання, гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кі́ркаць ’гаварыць’ (Мат. Гом.). Магчыма, балтыйскага паходжання. Параміі, літ. kirkti ’крычаць (аб гусях)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сю́мзяць ’плакаць, капрызіць’ (Сцяшк. Сл.). Відаць, гукапераймальнага паходжання, параўн. румзаць ’тс’ (гл. румза).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жалу́дак ’страўнік’ (Сл. паўн.-зах.). З рус. желу́док ’тс’ няпэўнага паходжання (Фасмер, 2, 44).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяле́таць ’дзьмуць’ (Сцяшк. Сл.). Няясна; магчыма, таго ж паходжання, што і сялітаваць ’спяшацца’ (Касп.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паро́дзісты, ‑ая, ‑ае.
1. Надзелены якасцямі добрай пароды (пра свойскую жывёлу). [Максім:] — Трэба будзе сапраўды папрасіць у Гайнай, каб прадала пародзістых кароў. Шамякін. // Які з’яўляецца прыкметай добрай пароды, сведчыць аб прыналежнасці да добрай пароды.
2. Уст. Надзелены рысамі, якія сведчаць аб арыстакратычным паходжанні. // Які з’яўляецца прыкметай такога паходжання. Седзячы ў доле і ўсё кашляючы,.. [Сотнікаў] пазіраў на свайго канваіра — маладога хлопца ў чорнай фарсістай кубанцы, яго прыгожы з пародзістым носам твар, на якім часам з’яўлялася нечакана прываблівая ўсмешка. Быкаў.
3. Разм. Моцнага складу, здаровы, дужы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бразгу́ль ’дзеравяны гаплік’ (Сцяшк. МГ). Мабыць, таго ж паходжання (літ.), што і брызгуль, брэзгуль (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Варча́ць ’бурчаць’ (Яруш., Бесар.). Прасл. *vъrčati — дзеяслоў гукапераймальнага паходжання. Аб яго этымалагічных сувязях гл. варката́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рахо́тка ’лазневая мачалка’ (Касп.). Няясна. Магчыма, да раха (гл.) ці аднаго паходжання з рахава (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)