распу́снічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Весці распуснае, непрыстойнае жыццё. [Гарлахвацкі:] Чорт знае што! З вуліцы зброд ўсялякі лезе ў кабінет. Пляткараць, распуснічаюць. Крапіва. Распуснічае іншы ўсе часы, А пасівеюць валасы — Ён каяцца, маліцца пачынае. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўназна́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае такое ж значэнне, такую ж значнасць, як і іншы. Раўназначныя велічыні. Раўназначныя ўраўненні. □ Андрэй арганізаваў дзве баявыя групы, амаль раўназначныя, а трэцюю, зусім маленькую — усяго з трох байцоў. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Множнік ’лік, на які множыцца іншы лік’ (ТСБМ). З польск. mnożnik ’тс’, запазычанага ў 20‑я гады, а не калька з рус. множитель ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 118).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сяды́-тады́ ’часам, часамі, зрэдку, іншы раз, калі-нікалі’ (Сл. ПЗБ, Ск. нар. мовы). Першая частка ад заўсёды, утворана аналагічна ад тады; параўн. сяк‑так і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
а́зімут, ‑а, М ‑муце, м.
Спец.
1. Вугал паміж плоскасцю мерыдыяна і плоскасцю, якая праходзіць праз пункт назірання і нябеснае цела або іншы прадмет.
2. Вугал, які ўтвараецца ўзятым напрамкам руху і напрамкам на поўнач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Про́даж ’прадаванне, гандаль’ (ТСБМ, Шат.). Укр. про́даж ’тс’. Гл. прадажа. Іншы націск і суфіксацыя, відаць, пад уплывам польск. sprzedaż ’продаж’. Форма прада́ж (паст., Сл. ПЗБ) кантамінуе прадажа і продаж.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жа́бка, ‑і, ДМ ‑бцы; Р мн. ‑бак; ж.
1. Памянш. да жаба; невялікая жаба. Іншы раз бусел ці бусліха клікалі некаторага з дзяцей адшукаць убачаную імі жабку. Пальчэўскі.
2. Разм. Адзін з відаў школьнага пяра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нераспара́дчасць, ‑і, ж.
Уласцівасць нераспарадчага. Майстэрня часта працавала з перабоямі з-за недахопу запасных частак і нераспарадчасці Шнітава, але дырэктар і слухаць не хацеў, калі яму іншы раз гаварылі, што Шнітаў не на сваім месцы. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перафарбава́цца, ‑буюся, ‑буешся, ‑буецца; зак.
1. Набыць іншы колер.
2. перан. Разм. Крывадушна прыкінуцца прыхільнікам каго‑, чаго‑н. Сатырык бязлітасна зрываў маску дабрачыннасці з тых, хто імкнуўся прыстасавацца да нашага жыцця, перафарбавацца ў чырвоны колер. Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пераста́віцца ’памерці’ (Нас.). Адаптаванае запазычанне з рус. преставиться ’тс’, што са ст.-слав. прістлвитн сл ’тс’, якое калькуе грэч. μετατίνεσναι ’быць перамешчаным’ (у іншы свет), параўн. ставіць (Фасмер, 3, 361).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)