перцэ́пцыя, ‑і, ж.
Спец. Успрыманне, непасрэднае адлюстраванне аб’ектыўнай рэальнасці ў той момант, калі яна дзейнічае на нашы органы пачуццяў.
[Лац. perceptio — разуменне, пазнаванне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Дагаво́р ’дагавор’ (БРС). Рус. догово́р, укр. до́говір, славац. dohovor, балг. до́говор. Шанскі (1, Д, Е, Ж, 152) лічыць гэту лексему ўласна рус.; у іншых мовах яна запазычана з рус. У рус. мове адзначаецца ўжо ў XVI ст.; утварэнне бязафікснага тыпу ад дзеяслова договори́ться.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Міргіта́ць ’іржаць’ (калінк., ДАБМ, к. 299), міргіту́н ’бакас, Capella gallinado’ (дзятл., Сл. ПЗБ). Да марката́ць, меркета́ць < марка́ч, марка́ль (гл.). Матывацыя: птушка названа паводле голасу, які яна выдае у час палёту, падобнага да казлінага. Параўн. у сувязі з гэтым польск. koziełek, baraniec ’бакас’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пасаро́мецца сов.
1. постыди́ться, посо́веститься;
~меўся б ты гавары́ць пра гэ́та — постыди́лся бы ты говори́ть об э́том;
2. постесня́ться;
яна́ ~мелася звярну́цца — она́ постесня́лась обрати́ться
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
цётка ж.
1. тётка, тётя;
яна́ мая́ ц. — она́ моя́ тётка;
2. прост. (о женщине вообще) тётка, тётенька;
◊ го́лад не ц. — посл. го́лод не тётка
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
жарту́ючы,
1. Дзеепрысл. незак. ад жартаваць.
2. у знач. прысл. Жартам, дзеля забавы. Над ёй нахіліўся Залескі і крыкнуў, сур’ёзна ці жартуючы — яна не зразумела: — А вы, Карпаўна, сумавалі па сапраўднай вайне. Вось яна, любуйцеся. Шамякін.
3. у знач. прысл. Лёгка, без намаганняў. Жартуючы ўсё зрабіў.
•••
Не жартуючы — сур’ёзна, па праўдзе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заўдаве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Стаць удавой, удаўцом; аўдавець. [Нахаме] было тады, калі яна заўдавела, гадоў пад трыццаць пяць. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
змо́віны, ‑він; адз. няма.
Абл. Заручыны. [Васіль] даведаўся, што былі змовіны, што Ганну прапівалі, прапілі, што яна — не яго, Карчова. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасмуткава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак.
Смуткаваць некаторы час. Хацелася, напрыклад, каб Вольга крыху пасмуткавала — і здавалася, што яна смуткуе. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пасмутне́лы, ‑ая, ‑ае.
Які стаў смутным, смутнейшым. [Яніна] паспакайнела, зрабілася прасцейшай, з крыху пасмутнелым тварам, быццам журыцца яна па нечым. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)