замо́віць 1, ‑моўлю, ‑мовіш, ‑мовіць; зак., каго-што.

Аказаць уздзеянне замовай; зачараваць. Гэта — грошы заклятыя, Іх замовіў чараўнік. Колас.

замо́віць 2, ‑моўлю, ‑мовіш, ‑мовіць; зак., што.

Разм. У выразе: замовіць слова (слоўца) — тое, што і закінуць слова (гл. закінуць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

авантуры́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Беспрынцыповы дзялок, прайдзісвет. [Чарнавус:] Гэта непаразуменне, што вы дырэктар установы. Вы — прайдзісвет і авантурыст! Крапіва. [Мяснікоў:] Мы і будзем змагацца! Толькі без панікі і не як авантурысты, а па ўсіх правілах ваеннай і партыйнай навукі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адве́чны, ‑ая, ‑ае.

Паэт. Які заўсёды існаваў; спрадвечны. Адвечная тайна. Адвечныя балоты. □ Дзе крыўда адвечная спела, Дзе сыпала гора курганы, Рукой пралетарскаю смелай Гнілы стары лад зруйнаваны. Купала. Думка — гэта адвечная, невычэрпная, бясконцая, як само жыццё, крыніца сілы. Дубоўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дуба́сіць, ‑башу, ‑басіш, ‑басіць; незак.

Разм.

1. каго. Моцна біць, лупцаваць. — Гэтыя раны яго не ад куль, ён не быў на вайне. Гэта яго за пакражы дубасілі. Чорны.

2. па чым, у што. Моцна стукаць, удараць. Дубасіць у дзверы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зага́дкавы, ‑ая, ‑ае.

Незразумелы, непазнаны, таямнічы. Загадкавы чалавек. Загадкавыя паводзіны. □ Загадкавая ўсмешка даўно сышла з начальніцкага твару, пасур’ёзнеў ён, нахмурыўся. Лынькоў. Гэта былі ўжо не кусты і не дрэўцы, а загадкавыя белыя здані, ні на, што не падобныя. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

павырабля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; зак., што.

Вырабіць усё, многае. Павырабляць усе скуры. Павырабляць свае нормы. Павырабляць вугальныя разрэзы. Павырабляць у гразь усё адзенне. □ [Варанковіч:] — Ты думаеш, мне гэты перамер цацка вялікая?.. Павыраблялі зямлю, паўгнойвалі, а гэта зноў пачынаецца нанава. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прадба́чыцца, ‑чыцца; зак.

Уявіцца ў думках (пра тое, што павінна адбыцца). Па тым, якое высокае стаяла над лесам неба, можна было меркаваць, што дажджу сёння не прадбачылася. Чыгрынаў. — Значыць, гэта адступленне прадбачылася раней, бо патрэбен быў новы плацдарм. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасякне́нне, ‑я, н.

Стан паводле дзеясл. прасякнуць (у 2 знач.). Калі Маякоўскі дакранаўся да факта ці з’явы, можа ўбачаных і апісаных іншымі, яны пачыналі выглядаць зусім па-новаму, .. пачыналі першаіснаваць. Гэта ішло ад глыбокага прасякнення наватарскім духам часу. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прачу́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Прачнуцца, прыйсці ў сябе. Было ўжо зусім відно, як Пятрусь прачухаўся трохі і падняў галаву. Колас. Напіліся [ксяндзы] дармавой гарэлкі і захраплі на ўсю хату. Назаўтра прачухаліся ксяндзы. Глядзяць — дзе ж гэта яны? Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прашапяля́віць, ‑ляўлю, ‑лявіш, ‑лавіць; зак., што і без дап.

Шапялявячы, сказаць што‑н. — Што гэта ты, Мініч, спіш на занятках? — Мініч спалохана прахапіўся. Вінаватая ўсмешка заблукала на яго губах. Вучні зарагаталі. — Я не спаў усю ноч, — прашапялявіў Мініч. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)