Verbum

Вы́рабіць (БРС, Нас., Шпіл., Касп., Шат.), вы́робыты (поле) ’апрацаваць’ (палес., Выг. дыс.), вы́рабіцца ’выбрацца, вызваліцца’ (Янк. Мат., Шн., 2, Шат.), вырабля́ць ’дурэць, жартаваць’ (Шат.), вырабля́цца ’дурэць, сваволіць’ (Гарэц.). Гл. рабіць.

Масты́ріць ’мастачыць, нешта рабіць арыгінальнае’ (мсцісл., З нар. сл.). Рус. кастр., курган. мастырить ’майстраваць што-небудзь’. Бел.-рус. ізалекса. Утворана ад пск., цвяр. масте́рить пры ад’ідэацыі насты́рны. Да ма́йстар (гл.).

Скаро́жыць ‘сагнуць, зламаць’ (Касп.), ‘знявечыць’ (Сцяшк. Сл.), ‘скрывіць’ (дзярж., Гіл.), ‘паралізаваць’ (шчуч., ваўк., Сл. ПЗБ). Да каро́жыцца ‘рабіць сутаргавыя рухі’ (гл.), карэ́жыць ‘гнуць, ламаць, выварочваць з коранем’ (Стан.), карэжыцца (гл.).

Пу́дра ₁ (ТСБМ). Паводле Махэка (497), “еўрапейскае слова”, параўн. укр., рус. пу́дра, польск. puder, ням. Puder і г. д.; на Беларусь трапіла, хутчэй за ўсё, праз рускую мову з франц. poudre ’парашок, пудра’, што з лац. pulvis ’парашок’ (Р. скл. pulveris).

Пу́дра ₂ ’вятроўнік вязалісты (ці лабазнік вязалісты)’ (ТС), ’вазон (кветка)’: пу́дры такія высокія, цвітуць такім розавым, белым цветам (хойн., Мат. Гом.), пу́драчкі ’каляровыя рамонкі’ (уздз., Жд. 3). Відаць, да пудра ₁ з-за каляровага ці белага пылку, што пакрывае кветкі.

Пу́дра ₃ ’строгая вымова’, пудро́вка ’моцная прачуханка, чос’, пудрова́ць ’моцна лаяць, рабіць вымову’, пудрова́ць голову ’рабіць строгія вымовы і нават цягаць за валасы’ (Нас.). Сюды ж, відаць, пудры́цца ’узбіцца (пра падушку)’: падушка пудрыцца (віл., Сл. ПЗБ), што звязваюць з лат. pudra, pudrs ’куча, купа’, літ. pudénti ’тузаць, скубаць, рабіць пухкім’ (LKK 16, 143).

◎ Надаража́цца ’здзекавацца’ (Бяльк.), ’рабіць наперакор, на злосць; дражніцца, кпіць’ (жлоб., Жыв. сл.), надражицца ’ганьбаваць, здзекавацца, рабіць прыкрасць’ (Нас.), надари‑ жывацца ’дражніцца з кім-н., злаваць каго-н.’ (міёр., Нар. сл.), надаражацца ’зрабіць што-небудзь назло’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ), рус. надориживаться ’фанабэрыцца, выхваляцца чым-небудзь’, надражнАться ’насміхацца’. Калі прыняць за зыходную форму са слоўніка Насовіча, найбольш верагодна да дражніць (гл.), якое можа выступаць у рускіх гаворках у форме дражить, драживать (СРНГ), тады іншыя формы ўзніклі шляхам устаўкі галоснага перад р (другаснае поўнагалоссе?).

Блышы́ць ’малоць лухту; ілгаць, жартаваць’ (Нас.). Рус. дыял. (зах.) блыши́ть ’ілгаць, хлусіць’. Да блыха́, блаха́. Параўн. рус. блоши́ть ’кусаць, кусацца; рабіць прыкрасці’, блоши́ться ’імкнуцца атрымаць што-небудзь, выслужвацца перад кім-небудзь’.

Жалаба́ціцца ’выгінацца, карабаціцца’ (Карэліц., Нар. сл., 86). Параўн. укр. жоло́битися ’карабаціцца’, рус. желоби́ть ’рабіць жолаб’ і да т. п. Утворана суф. ‑іц + ца ад прым. *жалабаты ’жалабаваты’, вытворнага ад наз. жолаб.

◎ Мякшы́ць ’цвёрдую рэч церці, гнуць, біць, каб яна стала мяккай’ (КЭС, лаг.). Укр. мʼякшити, польск. miększyć się, серб.-харв. ме̏кшати. З mękciti. Параўн. ст.-рус. мякчити ’рабіць мяккім’. Да мяккі (гл.).