Сі́льны ‘дужы, моцны’ (Др.-Падб.), ‘моцны’, ‘пранізлівы’, ‘урадлівы’ (чэрв., лід., карэліц., Сл. ПЗБ), сі́лный ‘дужы, моцны’ (Бяльк.), ‘ураджайны’ (ТС), сэ́лны ‘тс’ (брэсц., Нар. лекс.), сі́льна, сі́лка, сі́нна ‘надта, вельмі’ (Сл. ПЗБ, ТС, Ян.; калінк., З нар. сл.), параўн. укр. си́льний, рус. си́льный, польск. silny, серб.-харв. си̑лан і г. д. Да сіла (гл.), у тым ліку ‘мноства, вялікая колькасць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Трашчы́ць 1 ‘злучаць, намотваць на клубок адначасова дзве ніткі’ (Касп.; Трух.), ‘сукаць (пражу)’ (слонім., Нар. словатв.; беласт., лід., шуміл., Сл. ПЗБ). Да трысці́ць 1 (гл.).
*Трашчы́ць 2, трошчы́ты, трошчы́ті ‘трушчыць, церушыць, разбураць, ламаць’, ‘рваць, не выбіраючы, матлашыць (яблыкі)’, ‘прагна, хутка есці’ (Сл. Брэс.; пін., ЖНС; драг., Ск. нар. мовы), ‘есці з апетытам’ (беласт., Сл. ПЗБ). Гл. трушчыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тураві́ць ‘панукваць, падганяць (каня)’ (Касп., Др.-Падб.; рас., Шатал.), ‘прыспешваць, падганяць’ (Ласт.; мёрск., Нар. сл.), тураві́цца ‘спяшацца’ (в.-дзв., рас., Шатал., Рэг. сл. Віц., Сл. ПЗБ), ‘тс’, ‘шавяліцца’ (мёрск., Нар. сл.), турава́цца ‘імкнуцца, кіравацца’ (Гарэц., Др.-Падб.), турава́нне ‘падганянне, пануканне’ (в.-дзв., Шатал.). Параўн. рус. дыял. ту́ровить ‘падганяць, прыспешваць’, туро́вить ‘тс’, польск. дыял. turovać ‘напіраць, націскаць’. Гл. тура́ць, туры́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ва́лянка 1. Гл. ваненка.
Ва́лянка 2. Гл. ва́ленка.
Ва́лянка 3 ’суконная вялікая хустка’ (З нар. сл.). Да валяны < валяць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ву́сцішна ’ціха, спакойна’ і ’жудасна, страшна’ (БРС); ’страшнавата’ (З нар. сл.). Гл. ву́сціш з развіццём семантыкі ’ціха, аж страшна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Капо́цька ’непаваротлівы, марудны’ (стаўбц. Нар. сл., Сцяц. Афікс. наз., рус. пск., цвяр. копотуха ’дзеянне непаваротлівага чалавека’. Да капацца (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Карчаўе (пагардліва) ’старыя’ (Нар. сл.). Nomen соіlectivum з суфіксам -ovbje і рэгулярным націскам на апошнім складзе, да корч (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Клат 1 ’раскладка снапоў для малацьбы’ (ДАБМ). Гл. кладч.
◎ Клат 2 ’складзеныя паколатыя дровы’ (Нар. сл.). Гл. клад©.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кле́верышча ’канюшына’ (Мат. Гом.), ’поле, з якога ўбралі канюшыну’ (Жыв. сл., Нар. лекс., Сл. паўн.-зах.). Да клевер (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Клеката́ць ’крычаць падобна некаторым птушкам’, ’бурліць, кіпець, булькаць’ (ТСБМ, Сержп. Грам., ТС, Мат. Гом.), ’смяяцца’ (Нар. лекс.). Гл. клакатаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)