размякчы́цца, ‑чуся, ‑чышся, ‑чыцца; зак.
1. Стаць мяккім, размякнуць. Воск размякчыўся ў цяпле.
2. перан. Прыйсці ў стан душэўнай чуллівасці, стаць ласкавым, добрым.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разнервава́цца, ‑нервуюся, ‑нервуешся, ‑нервуецца; зак.
Прыйсці ў нервовы, узбуджаны стан; расхвалявацца. [Наўмыснік] ніколі не траціў спакойнай вытрыманасці, а цяпер так растрывожыўся і разнерваваўся. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаздаво́ленасць, ‑і, ж.
Стан самаздаволенага. З гадамі самаздаволенасць Адама ўзмацнялася; ён рабіўся чэрствым, эгаістычным. Кудраўцаў. Як змяніўся.. [Данік]! Знікла наіўная дзіцячая самаздаволенасць, ганарлівасць. Лупсякоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спалучэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. спалучаць — спалучыць; дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. спалучацца — спалучыцца. Спалучэнне зычных. Сінтаксічнае спалучэнне. Спалучэнне колераў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ста́днасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і стан стаднага (у 1 знач.). Інстынкт стаднасці.
2. перан. Поўнае несвядомае падпарадкаванне сваіх індывідуальных паводзін паводзінам гурту.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трыво́жнасць, ‑і, ж.
Стан трывожнага. Усё ж трывожнасць тачыла душу [Глушака]. Хацелася штосьці рабіць, чыніць штосьці такое, каб пагроза бяды адышла, прапала зусім. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
урачы́ста, прысл.
1. Прысл. да урачыста.
2. безас. у знач. вык. Пра стан урачыстасці дзе‑н. На вуліцах пасвятлела, стала нават урачыста. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
утрапёнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць і стан утрапёнага. Юркевіч не разумеў ні ранейшай утрапёнасці Йонтуса, ні яго цяперашняга ажыўлення, але таксама спачуваў яму. Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цёпканне, ‑я, н.
Разм. Дзеянне і стан паводле знач. дзеясл. цёпкаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Цёпканне лапцей па лужынах трывожыла цішыню... Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пля́йма ’пляма’ (Касп., Нас., Растарг.; ашм., Стан.; дубр., ЛА, 3; шуміл., Сл. ПЗБ), кляйміць ’пляміць’ (Стан.). Відаць, да пляма (гл.) з устаўным ‑и‑, як у войстры < востры. Плямлю/ плойма ’пляма’ (беш., Нар. сл.), плямо, пляшкі ’тс’ (паст., чэрв., беш., ЛА, 3) аформлены пад уплывам рус. пятно ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)