мно́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны; незак.

1. што. Памнажаць адзін лік на другі.

М. пяць на два.

2. каго-што. Павялічваць у колькасці.

М. багацце краіны.

|| зак. памно́жыць, -жу, -жыш, -жыць; -жаны.

|| наз. мно́жанне, -я, н. (да 1 знач.) і памнажэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

машта́б, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Адносіны даўжыні лініі на карце, глобусе, чарцяжы і пад. да даўжыні ў натуры.

М. — дваццаць пяць кіламетраў у адным сантыметры.

2. перан. Размах, значэнне.

Шырокі м. будаўнічых работ.

У сусветным маштабе.

|| прым. машта́бны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Адпіна́ць ’адгарожваць, адвязваць’ (БРС, Гарэц.), адпінацца ’адмаўляцца’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб., Касп.) да пяць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Напонка ’верхняя планка ў папяровым змеі, сцягнутая ніткай’ (Растарг.). Ад напінаць ’нацягваць’, гл. пяць, пну.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перапя́ць, перэпʼя́ць ’перагарадзіць, раздзяліць’ (ТСБМ, Маслен., ТС). Да пера- і пяць (гл.). Гл. таксама перапона.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пакрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак.

Тое, што і пакрасавацца. Толькі пяць год пакрасавала Гануля за Яўхімам. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашчаслі́віцца, ‑віцца; безас. зак., каму і без дап.

Тое, што і пашчаслівіць. [Мартыну Рылю] пашчаслівілася настраляць штук пяць [дзікіх качак]. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяцікла́сны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае пяць класаў. Пяцікласная школа.

2. У аб’ёме пяці класаў. Пяцікласная адукацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Апе́нты ’абцягнуты шчыльна (аб адзенні)’ (Янк. Мат., 94) з польск. opięty ’тс’ (з коранем пяць 2).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перапіна́ць ’перагароджваць, перагарадзіць’ (ТСБМ, Маслен., ТС). Да пера- і пяць, пнуць ’ціснуць, нацягваць’, параўн. напіна́ць ’нацягваць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)