лія́ла, ‑а, н.

Спец.

1. Форма для адліўкі металу; зложніца.

2. Канал уздоўж борта судна ў ніжняй частцы трума для сцякання вады.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мадыфіка́тар, ‑а і ‑у, м.

Спец.

1. ‑а. Прыстасаванне, якое мяняе работу, дзеянне машыны.

2. ‑у. Рэчыва, якое садзейнічае змяненню структуры металу.

[Ад лац. modificare — відазмяняць, мяняць форму.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гальванатэ́хніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Раздзел прыкладной электрахіміі, які займаецца пытаннямі асаджэння металу з раствору яго солей пад уздзеяннем электрычнага току.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Пая́ць ’злучаць металічныя часткі пры дапамозе расплаўленага металу’ (ТСБМ). Укр. пая́ти, рус. пая́ть ’тс’, ст.-рус. паяти ’каваць’. Узыходзіць да прасл. sъ‑pojiti, параўн. польск. spoić, чэш. pojiti, spojiti ’злучаць’, славен. spojíti, серб.-харв. спо̀јити, ц.-слав. съпоити ’злучаць, звязваць, спаяць’ (Фасмер, 3, 224). Далей збліжаюць з паі́ць, піць (Махэк₂, 427; Кіпарскі, ВЯ, 1956, 5, 135), пацвярджаючы наступнымі паралелямі: фін. juottaa, эст. joota абазначаюць ’паіць’ і ’паяць’ — метафарычна гэта выражалася такім чынам: абодва кавалкі нібыта «напойваліся» кроплямі растопленага металу.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пастарэ́нне, ‑я, н.

1. Стан паводле знач. дзеясл. пастарэць.

2. Спец. Змяненне форм і ўласцівасцей рэчыва пад уздзеяннем розных тэхнічных умоў. Пастарэнне металу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прабі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.

Спец.

1. Вызначаць колькасць металу ў рудах, сплавах.

2. Ставіць пробу на залатыя, плацінавыя і сярэбраныя вырабы.

[Ад ням. probieren — прасаваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ацынко́ўка, ‑і, ДМ ‑коўцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. ацынкоўваць — ацынкаваць.

2. Тонкі слой цынку, нанесены на паверхню металу, металічнага вырабу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інкрустава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.

Упрыгожыць (упрыгожваць) узорамі, малюнкамі з урэзаных у паверхню пласцінак косці, перламутру, металу, дрэва і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіфо́нны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сіфона; з’яўляецца сіфонам. Сіфонная трубка. // Заснаваны на прынцыпе сіфона (у 1 знач.). Сіфонны спосаб разліўкі металу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пліта́, -ы́, ДМ пліце́, мн. пліты і (з ліч. 2, 3, 4) пліты́, пліт, ж.

1. Плоскі прамавугольны кавалак металу, каменя або іншага матэрыялу.

Гранітная п.

2. Кухонная печ з канфоркамі.

Газавая п.

Кухонная п.

|| памянш. плі́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)