адда́лены, -ая, -ае.
1. Які знаходзіцца ці адбываецца далёка; які даносіцца здалёк.
Аддаленыя вескі.
А. шум.
2. Аддзелены вялікім прамежкам часу.
Аддаленая эпоха.
3. перан. Мала падобны; які не мае непасрэднай сувязі з чым-н.
А. гібрыд.
Аддаленае падабенства.
|| наз. адда́ленасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
змясто́ўны, ‑ая, ‑ае.
З багатым зместам, з вялікім унутраным сэнсам. Змястоўная кніга. Змястоўны даклад. □ Дубовік заўсёды даваў абгрунтаваны, змястоўны адказ. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
днём, прысл.
У дзённы час, удзень. Днём мы знаходзіліся ў вялікім дзедавым пакоі. Бядуля.
•••
Днём з агнём не знойдзеш гл. знайсці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сінтэты́чнасць, ‑і, ж.
Сінтэтычны характар чаго‑н. Паэма вызначалася сінтэтычнасцю, вялікім ахопам падзей у часе і прасторы. Гіст. бел. сав. літ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сэрцае́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.
Разм. жарт. Жанчына, якая карыстаецца вялікім поспехам у мужчын; пакарыцелька мужчынскіх сэрцаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фасфары́цца, ‑рыцца; незак.
Свяціцца фасфарычным святлом. Але раптам мора пачало святлець, фасфарыцца, нібы нехта свяціў з яго глыбіні вялікім ліхтаром. Рамановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Жвот ’жывот’, жваці́сты ’з вялікім жыватом’ (гродз., З нар. сл., 32). З жыво́т у выніку рэдукцыі ненаціскнога галоснага.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Но́хар ’чалавек з вялікім носам’ (ТС). Да нос, з экспрэсіўнай заменай с на х. Параўн. насар, насар (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мурцава́ць ’есці з вялікім апетытам’ (КЭС, лаг.). Балтызм. Параўн. літ. mùrdyti ’запіхваць’, ’таўчы’. Зычны ‑ц‑ пад уплывам мурцоўка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плёткі ’шарсцяныя рукавіцы з адным вялікім пальцам’ (брасл., ДАБМ, камент., 948). Да пле́сці (гл.). Параўн. рус. наўг. плётки ’лапці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)