працвірчэ́ць

‘утварыць рэзкія адрывістыя гукі (пра цвыркуноў, конікаў і некаторых птушак); праліцца струменьчыкамі’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. працвірчу́ працвірчы́м
2-я ас. працвірчы́ш працвірчыце́
3-я ас. працвірчы́ць працвірча́ць
Прошлы час
м. працвірчэ́ў працвірчэ́лі
ж. працвірчэ́ла
н. працвірчэ́ла
Загадны лад
2-я ас. працвірчы́ працвірчы́це
Дзеепрыслоўе
прош. час працвірчэ́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тара́хнуць

‘утварыць моцныя рэзкія гукі, грукат, шум; ударыць, разбіць каго-небудзь, што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. тара́хну тара́хнем
2-я ас. тара́хнеш тара́хнеце
3-я ас. тара́хне тара́хнуць
Прошлы час
м. тара́хнуў тара́хнулі
ж. тара́хнула
н. тара́хнула
Загадны лад
2-я ас. тара́хні тара́хніце
Дзеепрыслоўе
прош. час тара́хнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цвырча́ць

‘утвараць рэзкія адрывістыя гукі (пра цвыркуноў, конікаў і некаторых птушак); ліцца струменьчыкамі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цвырчу́ цвырчы́м
2-я ас. цвырчы́ш цвырчыце́
3-я ас. цвырчы́ць цвырча́ць
Прошлы час
м. цвырча́ў цвырча́лі
ж. цвырча́ла
н. цвырча́ла
Загадны лад
2-я ас. цвырчы́ цвырчы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час цвырчучы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цвырчэ́ць

‘утвараць рэзкія адрывістыя гукі (пра цвыркуноў, конікаў і некаторых птушак); ліцца струменьчыкамі’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. цвырчу́ цвырчы́м
2-я ас. цвырчы́ш цвырчыце́
3-я ас. цвырчы́ць цвырча́ць
Прошлы час
м. цвырчэ́ў цвырчэ́лі
ж. цвырчэ́ла
н. цвырчэ́ла
Загадны лад
2-я ас. цвырчы́ цвырчы́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час цвырчучы́

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

язы́чны анат., лингв. язы́чный;

~ныя мы́шцы — язы́чные мы́шцы;

~ныя гу́кі — язы́чные зву́ки

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

рознагало́сы, -ая, -ае.

1. Нязладжаны, няскладны (пра гукі).

Р. хор.

2. 3 рознымі галасамі.

Рознагалосыя птушкі.

|| наз. рознагало́сасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

і́каўка, -і, ДМ ікаўцы, ж. (разм.).

Міжвольныя ўдыхальныя рухі і адрывістыя гукі, якія выклікаюцца сутаргавым скарачэннем дыяфрагмы.

І. мучыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скрыгата́ць, -гачу́, -го́чаш, -го́ча; -гачы́; незак.

Утвараць гукі скрыгату.

Дзверы скрыгочуць.

◊

Скрыгатаць зубамі — выказваць незадавальненне, злосць.

|| наз. скрыгата́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зацвя́каць

‘пачаць цвякаць - утвараць гукі, характэрныя для хадзьбы па гразі, забалочаным месцы і пад.; ляскаць жалезным прадметам’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зацвя́каю зацвя́каем
2-я ас. зацвя́каеш зацвя́каеце
3-я ас. зацвя́кае зацвя́каюць
Прошлы час
м. зацвя́каў зацвя́калі
ж. зацвя́кала
н. зацвя́кала
Загадны лад
2-я ас. зацвя́кай зацвя́кайце
Дзеепрыслоўе
прош. час зацвя́каўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

жа́ласны, -ая, -ае.

1. Які выражае смутак, тугу.

Ж. позірк.

2. Поўны суму, жалобы; журботны.

Жаласныя гукі.

|| наз. жа́ласнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)