Verbum

so

1.

adv (гл)так, такі́м чы́нам, гэ́т(а)кім чы́нам

ist das (wirklich) ~? — ці гэ́та так (на са́май спра́ве)?

~ ist es! — (спра́ва ідзе́) менаві́та так!

ja ~!, ach ~! — вось як!

~ siehst du aus! — як бы не так!

~ méinte ich nicht — я так не хаце́ў

~ gut wie nichts — ама́ль што нічо́га

mag die Schuld noch ~ groß sein… — яко́й бы вялі́кай не была́ віна́…

sie war ~ glücklich — яна́ была́ так шча́сліва

~ étwas hábe ich nicht geséhen — я нічо́га тако́га яшчэ́ не ба́чыў

~ genánnt — гэ́так зва́ны

2.

cj

1) такі́м чы́нам, зна́чыць

er war nicht da, ~ kónnten wir ihn nicht spréchen — яго́ не было́, зна́чыць мы не маглі́ з ім пагавары́ць

2)

~ dass… — так што…

es war sehr spät, ~ dass ich ihn nicht spréchen kónnte — было́ на́дта по́зна, так што я не змог з ім пагавары́ць

3.

prtc у значэнні ўзмацняльнай часціцы:

~ ein Únglück! — яко́е няшча́сце!

streng

1.

a

1) стро́гі, суро́вы

gégen j-n [mit j-m] ~ sein — быць стро́гім да каго́-н. [з кім-н.]

2) стро́гі, суро́вы

~es Klíma — суро́вы клі́мат

im ~sten Sínne des Wórtes — у буква́льным сэ́нсе сло́ва

j-n ~ [in ~er Zucht] hálten* — трыма́ць каго́-н. у во́жыкавых рукаві́цах [у ціска́х]

~ néhmen* — vt быць акура́тным [абавязко́вым]

3) во́стры, рэ́зкі (пра пах, смак)

2.

adv стро́га

sie ist ~ nach der Móde gekléidet — яна́ апра́нута стро́га па мо́дзе

auf das [aufs] ~ste — найстражэ́йшым чы́нам

~ genómmen — ула́сна ка́жучы, стро́га ка́жучы

auf

1.

prp

1) на, па, за (D – на пытанне «дзе?», А – на пытанне «куды?»)

~ dem Tisch — на стале́

~ dem Lánde — у вёсцы

auf die Stráße géhen* — ісці́ на ву́ліцу

2) (пра час) на, да

~ ein paar Táge — на не́калькі дзён

3)

~ den érsten Blick — з пе́ршага по́гляду [по́зірку]

~ Wunsch — па жада́нню

~ díеse Wéise — такі́м чы́нам

~ Deutsch — па-няме́цку

2.

adv уго́ру

~! — уста́ць!

von Kíndheit ~ — з мале́нства

~ und ab — туды́ i сюды́

sich ~ und davón máchen — уцячы́, зні́кнуць

Grund

m -(e)s, Gründe

1) гле́ба, грунт

der ~ und Bóden — зямля́, зяме́льнае вало́данне, землеўлада́нне

2) дно

ein Schiff in den ~ bóhren — патапі́ць карабе́ль, пусці́ць карабе́ль на дно

das Schiff sinkt [geht] zu ~e — карабе́ль ідзе́ на дно

3) падста́ва, прычы́на

von ~ aus — грунто́ўна, карэ́нным чы́нам

im ~e genómmen — па су́тнасці

man hat állen ~ ánzunehmen* — ёсць усе́ падста́вы меркава́ць

dazú liegt áller ~ zuvór — на гэ́та ма́юцца ўсе́ падста́вы

Gründe géltend máchen — выстаўля́ць прычы́ны

◊ in ~ und Bóden — канчатко́ва

fólgen

vi (s)

1) (D) ісці́ (за кім-н.)

ein Lied fólgte dem ánderen — пе́сні спява́лі- ся адна́ за адно́й

2) (D) сачы́ць (за кім-н. вачыма)

3) (D) быць прадаўжа́льнікам (у чым-н.)

4) (auf A) ісці́ сле́дам (за чым-н.)

5) (aus D) выніка́ць (з чаго-н.)

6) (D) слу́хацца (каго-н.)

es folgt daráus, dass… — з гэ́тага выніка́е, што…

wie folgt — насту́пным чы́нам

7) спарт. (каманда)

es folgt..! — падрыхтавацца..! (выклік удзельнікаў спаборніцтваў у скачках, кіданні і г.д.)

wie

1.

adv як, які́м чы́нам

~ machst du das? — як ты гэ́та ро́біш?

~ sehr? — як мо́цна? (любіць, радавацца)

~ alt ist er? — ко́лькі яму́ гадо́ў?

~ stark ist die Grúppe? — ко́лькі чалаве́к у гру́пе?

~ geht es Íhnen? — як Вы ма́ецеся [адчува́еце сябе́]?

~ bítte? — праба́чце, што Вы сказа́лі?

~ dem auch sei — як бы там ні было́

sei dem, ~ es wólle! — няха́й бу́дзе так, як бу́дзе!

~ óben — як ска́зана вышэ́й

~ viel — ко́лькі, як шмат

2.

cj

1) як

weiß ~ Schnee — бе́лы як снег

so schnell ~ möglich — як мо́жна [разм. мага́] хутчэ́й

das ist so gut ~ sícher — гэ́та (зусі́м) так [напэўна]

~ man's nimmt — у зале́жнасці ад таго́, як на гэ́та паглядзе́ць [як да гэ́тага ста́віцца]

2) як, напры́клад, а менаві́та

3) які́

Líni¦e

f -, -n

1) лі́нія, ры́са; напра́мак

éine geráde ~ — прама́я лі́нія

ein Heft mit ~n — сшы́так у ліне́йку

2) ліне́йка, радо́к

3) лі́нія, тра́са; маршру́т

~ 8 der Stráßenbahn — трамва́й маршру́та 8

auf díeser ~ verkéhren die Bússe álle 10 Minúten — па гэ́тым маршру́це аўто́бусы хо́дзяць праз 10 хвілі́н

4) вайск. эшало́н (баявога парадку); рубе́ж

die vórderste ~ — перадава́я лі́нія, пярэ́дні край (абароны, тс. перан.)

5)

die ~ des Ánstandes überschréiten* — перайсці́ мяжу́ прысто́йнасці

in érster ~ — у пе́ршую чаргу́, гало́ўным чы́нам

éine míttlere ~ éinhalten* — трыма́цца сярэ́дняй лі́ніі

j-n auf die gléiche ~ mit j-m stéllen — ста́віць каго́-н. на адну́ до́шку з кім-н.

mit j-m auf gléicher ~ stéhen* — быць ро́ўным каму́-н., не ўступа́ць каму́-н.

schön

1.

a

1) прыго́жы, цудо́ўны

sie ist ~ von Gestált — у яе́ прыго́жая фігу́ра [по́стаць]

~e Áugen máchen — каке́тнічаць

~e Wórte máchen — ліслі́віць

die ~en Künste — выяўле́нчыя маста́цтва і му́зыка

die ~e Literatúr — маста́цкая літарату́ра

2) до́бры, цудо́ўны

die ~e Natúr — прыго́жая прыро́да

ein ~es Stück Geld verdíenen — разм. зарабі́ць до́брую су́му гро́шай

~sten Dank! — вялі́кае дзя́куй!

manch ~es Mal — не раз

éine ~e Beschérung [Geschíchte]! — іран. ну і гісто́рыя [здарэ́нне]!

das wäre noch ~er! — іран. вось яшчэ́!

~ ist ánders! — не магу́ сказа́ць, каб было́ до́бра!

2.

adv

1) прыго́жа, цудо́ўна

2) до́бра, цудо́ўна

~! — до́бра!, цудо́ўна! зго́дзен!

auf das ~ste — найле́пшым чы́нам

du hast ~ láchen! — табе́ до́бра смяя́цца!; у знач.узмацнення:

~ bítten* — ве́льмі прасі́ць [запраша́ць]

bítte ~! — калі́ ла́ска!; прашу́!

dánke ~! — дзя́куй!

sei ~ brav! — будзь разу́мным

~ máchen — упрыго́жваць, аздабля́ць

~ réden [tun*] — ліслі́віць

gut

(comp bésser, superl best)

1.

a до́бры, харо́шы, дабрацкасны, прыда́тны

~en Ábend! — до́бры ве́чар!

~en Mórgen! — до́брай ра́ніцы!

~e Nacht! — дабра́нач!

~en Tag! — до́бры дзень!

~en Erfólg! — жада́ю по́спеху!

~e Réise! — шчаслі́вай даро́гі!

Séien Sie so ~! — бу́дзьце так ласка́вы!

der ~e Hírt(e) — до́бры па́стыр, Хрысто́с

éine ~e Haut und ~e Séele — до́брая душа́, дабра́к

◊ ~e Míene zum bösen Spiel máchen — рабі́ць до́брую мі́ну пры дрэ́ннай гульні́

éiner ist so ~ wie der ándere — ≅ або́е рабо́е

2.

adv до́бра

~! — до́бра!

kurz und ~ — адны́м сло́вам

schon ~! — до́бра!, ну, до́бра!, у зго́дзе!

möglichst ~ — найле́пшым чы́нам

so ~ wie — ама́ль, ні́бы

so ~ wie nichts — ама́ль (што) нічо́га

er hat es ~ — яму́ жыве́цца до́бра

du hast ~ réden — табе́ до́бра гавары́ць

~er Dínge sein — быць у до́брым настро́i [гумо́ры]

j-m ~ sein — любі́ць каго́-н., до́бра ста́віцца да каго́-н.

~ zwei Dútzend — по́ўныя два ту́зіны

◊ wer ~ sitzt, rücke nicht — ≅ ад дабра́ дабра́ не шука́юць