Verbum

für

1.

prp (a)

1) для, за, на

das ist ~ Sie — гэ́та для Вас

2) за (пры абазначэнні паслядоўнасці)

Schritt ~ Schritt — крок за кро́кам

Wort ~ Wort — сло́ва за сло́вам

3) за, заме́ст

~ j-n etw. tun* — рабі́ць што-н. для каго́-н.; рабі́ць што-н. за(ме́ст) каго́-н.

4) на (пры абазначэнні часу)

~ zwei Táge — на два дні

5) па (або перадаецца беларускім родным склонам)

Léhrbuch ~ Mathematík — падру́чнік па матэма́тыцы [матэма́тыкі]

6) (пераклад залежыць ад кіравання беларускага дзеяслова)

~ j-n sórgen — клапаці́цца аб кім-н.

es ~ séine Pflicht hálten* — лічы́ць гэ́та сваі́м абавя́зкам

◊ was ~ ein [éine, ein]..? was ~..? — што за..?, які́ [яка́я, яко́е], які́я..?

(an und) ~ sich — сам [сама́, само́] па сабе́

jéder ~ sich — ко́жны сам за сябе́, ко́жны сам па сабе́

das ist éine Sáche ~ sich — гэ́та асо́бная спра́ва

ich ~ méine Persón — што ты́чыцца мяне́

2.

adv

~ und ~ — ве́чна; бесперапы́нна, пастая́нна, ста́ла, заўсёды, уве́сь час

Zug

m -(e)s, Züge

1) рух

im ~e díeser Máßnahmen — у хо́дзе гэ́тых мерапрые́мстваў

2) перахо́д; пералёт (птушак)

3) шэ́сце, працэ́сія

4) цягні́к, по́езы́

j-n an den ~ bríngen* — право́дзіць каго́-н. да цягніка́

5) ця́га (паветра); скразня́к

6) імкне́нне; ця́га, прыхі́льнасць (да чаго-н.)

dem ~e des Hérzens fólgen — прыслухо́ўвацца да го́ласу слю́ца, падпарадко́ўвацца го́ласу слю́ца

7) ко́мін; дымахо́д

8) глыто́к

auf éinen ~ — за́лпам (выпіць)

mit [in] éinem ~e — адны́м ма́хам

9) уды́х, заця́жка

10) ры́са (твару, характару, з’явы)

11) вайск. узво́д; эшало́н (цягнік)

12) тэх. расцяжэ́нне

13) пастро́нак

14) шахм. ход

du bist am ~, der ~ ist an dir — твой ход

ábgegebener ~ — запасны́ ход

~ um ~ — ход за хо́дам; перан. крок за кро́кам, паво́льна, паслядо́ўна

15) чарада́ (птушак); кася́к (рыб)

16)

~ in etw. bríngen* — ажыві́ць яку́ю-н спра́ву

◊ j-n auf dem ~ háben — непрыя́зна ста́віцца да каго́-н., не мець ла́скі да каго́-н.

Wásser

n -s, - i Wässer

1) вада́

flíeßendes ~ — прато́чная вада́

~ tréten* — пла́ваць сто́ячы [слупко́м]; жарт. пераміна́цца з нагі́ на нагу́ (ад збянтэжанасці, хвалявання)

zu [auf dem] ~ — па вадзе́

zu ~ und zu Lánde — на мо́ры і на су́шы

übers gróße ~ fáhren* — е́хаць [плыць] це́раз Атланты́чны акіцн

etw. únter ~ sétzen — затапі́ць што-н. (мясцовасць і г.д.)

ihm läuft das ~ im Múnde zusámmen — у яго́ слі́нкі цяку́ць

er hat ~ — у яго́ вадзя́нка

das ~ ábschlagen* [lássen*] — мачы́цца

◊ das ~ steht ihm bis an den Hals — ≅ ён у ве́льмі ця́жкім стано́вішчы

j-n über ~ hálten* — аказа́ць падтры́мку каму́-н.

das ~ pflügen — ≅ таўчы́ ваду́ ў сту́пе

ein Schlag ins ~ — дарэ́мны крок

álle ~ auf séine Mühle ríchten — імкну́цца то́лькі да ўла́снай вы́гады

stílle ~ sind tief — ці́хая вада́ грэ́блю рве

da fließt noch viel ~ den Berg hináb — ≅ яшчэ́ мно́га вады́ сплыве́

er ist mit állen ~n gewáschen — ён прабе́глы чалаве́к

hier [da] wird auch nur mit ~ gekócht, es wird [überáll] mit ~ gekócht — ≅ гэ́та ро́біцца ўсю́ды адно́лькава, лю́дзі ўсю́ды адно́лькавыя [адны́ і ты́я ж]

2)

Kölnisches ~ — адэкало́н