Verbum

toll

a

1) шалёны (тс. перан.)

~ wérden — ашале́ць

2) вар’я́ц́кі

er gebärdet sich wie ~ — ён паво́дзіць сябе́ як вар’я́т

3) шалёны; дзіва́цкі, дзі́кі

ein ~er Éinfall — шалёная [дзіва́цкая] ду́мка

~es Zeug — лухта́, глу́пства, недарэ́чнасць

das ist doch zu ~! — гэ́та ўжо́ зана́дта!

das ist éine ~e Wírtschaft — тут страшэ́нны беспара́дак; гэ́та жу́дасныя спра́вы

4) мо́цны, шалёны, надзвыча́йны

~e Fréude — вялі́кая [надзвыча́йная] ра́дасць

er ist ~ auf… (A) — ён тра́ціць ро́зум па…

◊ er ist ~ und voll — ён п’я́ны да непрыто́мнасці

réichen

1. vt падава́ць, праця́гваць;

die Hand zum Gruß ~ віта́цца з кім-н. за руку́

◊ er kann ihm nicht das Wásser ~ перан. ≅ ён і падно́ска яго́ не ва́рты

2. vi

1) быць дастатко́вым, хапа́ць, става́ць;

séine Kraft reicht aus яму́ хапа́е сі́лы;

das Brot muss ~ хле́ба паві́нна хапі́ць

2) распасціра́цца, дастава́ць;

das Wásser reicht ihm bis an den Hals вада́ дасяга́е яму́ пад го́рла;

so weit der Hímmel reicht да са́мага гарызо́нта

rücken

1. vt ру́хаць, перасо́ўваць;

etw. zur Séite ~ адсо́ўваць што-н. убо́к;

an die Wand ~ прысу́нуць да сцяны́;

etw. in ein ánderes Licht ~ пада́ць яку́ю-н. спра́ву ў і́ншым святле́

2. vi (s) ру́хацца; пасо́ўвацца;

rücke ein wénig! пасу́нься кры́ху!;

ins Feld ~ выступа́ць у пахо́д (тс. перан.);

darán ist nicht zu ~ тут нічо́га не зме́ніш;

j-m auf den Leib [Pelz] ~, j-m zu Léibe ~ насе́сці на каго́-н., прыстава́ць да каго́-н.

Stímme

f -, -n

1) го́лас

mit sáchlicher ~ — дзелавы́м то́нам

2) муз. го́лас

die érste ~ — пе́ршы го́лас, пры́ма

3) перан. го́лас (сумлення і г.д.)

4) го́лас (думка)

es gibt ~en, die ságen… — раздарцца галасы́ аб тым, што…

5) го́лас, пра́ва го́ласу

séine ~ ábgeben* — адда́ць свой го́лас

sich der ~ enthálten* — устрыма́цца (пры галасаванні)

auf deíne ~ kommt es an — твой го́лас выраша́е ўсё; усё зале́жыць ад твайго́ го́ласу

◊ die ~ éines Prédigers in der Wüste — ма́рны ля́мант у пусты́ні

áufgehen

* vi (s)

1) узыхо́дзіць (пра сонца)

2) падыма́цца

der Vórhang geht auf — засло́на падыма́ецца

ein stárker Wind geht auf — падыма́ецца мо́цны ве́цер

3) адчыня́цца, адкрыва́цца (тс. перан.)

die Áugen gíngen mir auf — у мяне́ адкры́ліся во́чы, я зразуме́ў

4) мед. прарва́цца (пра нарыў); адкрыва́цца (пра рану)

5) распуска́цца (пра пупышкі)

6) развя́звацца, распо́рвацца, расшпі́львацца

7) матэм. дзялі́цца

8) быць захо́пленым (чым-н. – in D)

in der Árbeit ~ — з галаво́й акуну́цца ў пра́цу [рабо́ту]

Ziel

n -(e)s, -e

1) мэ́та

sich (D) ein ~ stécken [sétzen] — паста́віць сабе́ мэ́ту

hóhe ~e verfólgen — ста́віць пе́рад сабо́й высо́кія мэ́ты

auf sein ~ lóssteuern — імкну́цца да сваёй мэ́ты

éiner Sáche ein ~ sétzen — пакла́сці кане́ц чаму́-н.

2) спарт. фі́ніш

durсhs ~ géhen* — фінішава́ць

3) вайск. цэль, аб’е́кт, мішэ́нь

tótes ~ — нерухо́мая цэль [мішэ́нь]

das ~ tréffen* — папа́сці ў цэль

das ~ verféhlen — прамахну́цца, не папа́сці ў цэль; перан. не дасягну́ць мэ́ты

4) камерц. тэ́рмін

5) пла́навая цы́фра, зада́нне, прагра́ма