Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 8-е выданне (правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

след

I след, род. следу муж.

заячий след — заячы (заечы) след

следы слёз — сляды слёз

следы преступления — сляды злачынства

навести на след — навесці на след

напасть на след — напасці на след

идти по чьим-либо следам — ісці па чыіх-небудзь слядах

по свежим следам — па свежых слядах

его и след простыл — яго і след прастыў

замести (запутать) следы — замесці (зблытаць, загладзіць) сляды

не осталось и следа — не засталося і следу

и следа нет — і следу няма

след в след — след у след

без следа — без следу

по горячим следам — па гарачых слядах

путать следы — блытаць сляды

II не след прост. — не варта, не трэба, не след

следить

I несовер.

1) в разн. знач. сачыць

(выслеживать, высматривать — ещё) разг. віжаваць

следить за поплавком — сачыць за паплаўком

2) (присматривать за кем-чем-либо) сачыць, наглядаць

II несовер. разг. (делать следы) слядзіць, рабіць сляды

следование

ср.

1) (движение) праходжанне, -ння ср., рух, род. руху муж.

хада, -ды жен., язда, -ды жен.

накіраванне, -ння ср.

по пути следования поезда — па шляху руху поезда

поезд дальнего следования — поезд (цягнік) далёкага накіравання

2) (чему-либо) прытрымліванне, -ння ср. (чаго)

кіраванне, -ння ср. (чым)

наследаванне, -ння ср. (чаму)

слуханне, -ння ср. (чаго)

выкананне, -ння ср. (чаго)

следование правилам — прытрымліванне (выкананне) правіл

см. следовать 2, 3

следователь

следчы, -чага муж.

следовательно

вводн. сл., союз такім чынам, выходзіць, значыць

следовательский

следчыцкі

следовать

несовер.

1) (идти за кем-чем) ісці (следам, услед)

(ходить) хадзіць (следам, услед)

(ехать) ехаць (следам, услед)

(ездить) ездзіць (следам, услед)

(двигаться, трогаться) рухацца (следам, услед)

(направляться) накіроўвацца (следам, услед)

(наступать) наставаць (следам, услед), надыходзіць (следам, услед)

следовать за кем-либо по пятам — хадзіць (ісці) за кім-небудзь (следам, услед) па пятах

лето следует за весной — лета ідзе (настае, надыходзіць) (следам, услед) за вясной

2) (до чего) ісці

(ехать) ехаць

(направляться) накіроўвацца

поезд следует до Москвы — поезд (цягнік) ідзе да Масквы

3) (руководствоваться чем-либо) кіравацца (чым), трымацца (чаго), прытрымлівацца (чаго)

(поступать подобно кому-либо) рабіць так, як (хто-небудзь), рабіць следам (услед) (за кім-небудзь)

(брать пример с кого-либо) браць прыклад (з каго-небудзь)

(поступать, подражая кому-чему-либо) наследаваць (каму-чаму), пераймаць (каго-што)

(слушаться) слухаць (слухацца) (каго-чаго)

следовать правилам — трымацца (прытрымлівацца) правіл

следовать долгу — кіравацца абавязкам

следовать моде — прытрымлівацца моды

следовать учению Павлова — наследаваць вучэнню Паўлава

он во всём следовал своему отцу — ён усё рабіў так, як яго бацька, ён ва ўсім браў прыклад са свайго бацькі

следовать внушению сердца — слухацца ўнушэння сэрца

4) безл. (нужно) трэба, патрэбна

(стоит) варта

(надлежит) належыць

(необходимо) неабходна

вам следует обратиться в справочное бюро — вам трэба (патрэбна, варта, належыць, неабходна) звярнуцца ў бюро даведак

вам не следовало так поступать — вам не трэба (не варта) было так рабіць

как и следовало ожидать — як і трэба было чакаць

5) (причитаться) безл. належаць

(быть должным) быць вінаватым

мне с них следует сто рублей — мне з іх належыць сто рублёў

сколько с меня следует? — колькі з мяне трэба?, колькі я вінават?

6) (быть следствием) вынікаць

одно следует из другого — адно вынікае з другога

отсюда следует вывод, что… — адсюль вынікае, што…

как следует — як мае быць, як належыць, як след

следовой

физиол. следавы

следовые реакции — следавыя рэакцыі

следом

нареч. следам, услед

следопыт

следапыт, -та муж.