цячы́, 1і 2 ас. не ўжыв., цячэ́; цяку́ць; цёк, цякла́, -ло́; незак.
1. Ліцца струменем, патокам у якім-н. напрамку.
Рака цячэ між гор.
Кроў цячэ з раны.
2. перан. Бесперапынна плаўна гучаць.
Цякуць гукі музыкі.
3. Прапускаць вадкасць у выніку няспраўнасці (праз дзірку, адтуліну і пад.).
Вядро цячэ.
4. перан. Праходзіць, працякаць (пра час).
Цякуць гады.
|| наз. цячэ́нне, -я, н. (да 1 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
цячы́ несов.
1. в разн. знач. течь;
рэ́чка цячэ́ — ре́чка течёт;
кроў цячэ́ з ра́ны — кровь течёт из ра́ны;
гу́кі цяку́ць — зву́ки теку́т;
цячэ́ жыццё — течёт жизнь;
2. (пропускать жидкость) течь, протека́ть;
дах цячэ́ — кры́ша течёт (протека́ет);
◊ слі́нка цячэ́ — слю́нки теку́т;
пад ляжа́чы ка́мень вада́ не цячэ́ — посл. под лежа́чий ка́мень вода́ не течёт
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
цячы́, цячэ; цякуць; пр. цёк, цякла, ‑ло; незак.
1. Ліцца струменямі, патокам; ліцца, струменіцца ў якім‑н. напрамку. Рака цячэ. Слёзы цякуць. Кроў цячэ. □ Цякла тут з лесу невялічка Травой заросшая крынічка. Колас. У тры ручаі, мяшаючыся з густым пылам на твары за дарогу, цяклі з-пад мокрых валасоў рагі поту. Нікановіч. / у безас. ужыв. Са стрэх цякло.
2. Сыпацца, падаць струменьчыкамі (пра сыпкія рэчывы). З-пад ног сухі пясок цячэ Янтарнымі драбінкамі. Хведаровіч. Зерне цякло праз пальцы залатымі крупінкамі. Хадкевіч.
3. перан. Праходзіць, працякаць (пра час). Міналі, цяклі ночы і дні. Сачанка.
4. перан. Праходзіць, адбывацца; ісці сваім парадкам. Доўга гутарка цякла. Гілевіч. // Развівацца ў пэўнай паслядоўнасці. Ветрык ад халодных водаў дзьмуў у твар Данілу, а думкі ўсё роўна цяклі далей. Пестрак. Калі быць — дык мастом Над імклівай вадой, — Каб каханне цякло наша Рэчкай жывой. Куляшоў. Спакойна цякло жыццё. Гурскі. // Бесперапынна плаўна гучаць. І зноў цячэ, цячэ, як рэчка, песня, Плыве ў душу, у сэрца хлапчука. Караткевіч.
5. перан. Ісці, рухацца суцэльным патокам, масай (пра вялікую колькасць людзей). Абуджаюцца вуліцы, цякуць патокі людзей. Гамолка. Цячэ праспект ракой шумлівай... Лойка.
6. Ісці ад чаго‑н., пахнуць; павяваць. Грыбны водар цёк з зямлі. Чорны. Ветры з поўдня на ўсход цякуць. Лявонны.
7. Прапускаць ваду (праз адтуліну, дзірку і пад.); мець цечу. Кацёл цячэ. Боты цякуць.
•••
Слінкі цякуць гл. слінкі.
Цёкам цячы — моцна цячы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цячы́
1. flíeßen* vi (s); strömen vi (h, s);
пот цячэ́ der Schwéiß rínnt;
у мяне́ слі́нкі цяку́ць das Wásser läuft mir im Múnde zusámmen;
2. перан (праходзіць) rínnen* vi (s); verrínnen* vi (s), verláufen* vi (s); vergéhen* vi (s); verflíeßen* vi (s), verstréichen* vi (s);
час цячэ́ паво́льна die Zeit verrínnt lángsam;
дні цяку́ць за дня́мі es verstréicht ein Tag um den ánderen;
3. (прапускаць ваду) leck sein, Wásser dúrchlassen*;
бо́чка цячэ́ das Fass leckt [läuft, ist leck]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
цячы, сцякаць, працякаць, выцякаць, плысці, сплываць, каціцца, бурліць, бруіцца, бруіць, цурчаць, журчаць / у вялікай колькасці: ліцца, ліць / імкліва: біць, біцца, струменіцца, струменіць, свістаць, фантаніраваць / павольна: сачыцца, прасочвацца, цадзіцца, тачыцца; дзюрчаць, цурыцца (разм.); бегчы, збягаць (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
цёк, -у, м.
Цячэнне, плынь.
◊
Цёкам цячы — моцна цячы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
бруі́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -і́цца; незак.
Цячы, пераліваючыся струменямі (пра ручай, крыніцу і пад.).
Бруіцца празрысты ручай.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пацячы́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -цячэ́, -цяку́ць; пацёк, -цякла́, -ло́; зак.
Пачаць цячы.
Пацяклі ручаі.
Дах пацёк.
Пацякла павольная мелодыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
цёк, ‑у, м.
Цячэнне, плынь. Урэшце, зусім ужо змораная, Гэлька неяк знайшла сілы адплыць ад віру, і яна панеслася хвалямі па цёку вады... Чарот.
•••
Цёкам цячы гл. цячы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лі́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., лье́цца і ліе́цца; ліўся, ліла́ся, -ло́ся; ліся; незак.
1. Цячы струменем.
Вада льецца з крана.
2. перан. Распаўсюджвацца ў паветры (пра святло, пах і пад.).
3. перан. Лёгка і свабодна цячы (пра мову, гутарку і пад.); плаўна разносіцца, раздавацца (пра гукі і пад.).
Льецца гаворка.
Лілася песня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)