це́шыць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. це́шу це́шым
2-я ас. це́шыш це́шыце
3-я ас. це́шыць це́шаць
Прошлы час
м. це́шыў це́шылі
ж. це́шыла
н. це́шыла
Загадны лад
2-я ас. це́ш це́шце
Дзеепрыслоўе
цяп. час це́шачы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

це́шыць, -шу, -шыш, -шыць; незак. каго-што

1. Выклікаць радасць, задавальненне, весяліць.

Атрыманы ўраджай цешыў хлебароба.

Усё, што здарылася, яго не цешыла, а засмучала.

2. Забаўляць.

Ц. дзіця цацкамі.

3. Суцяшаць, абнадзейваць.

Ц. сябе надзеяй на лепшае.

|| зак. паце́шыць, -шу, -шыш, -шыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

це́шыць несов.

1. утеша́ть, успока́ивать, ободря́ть, те́шить;

ма́ці це́шыла дзіця́ — мать утеша́ла (успока́ивала) ребёнка;

2. ра́довать, ласка́ть; те́шить, услажда́ть;

ц. по́зірк — ра́довать (ласка́ть, те́шить, услажда́ть) взор;

3. те́шить, забавля́ть, развлека́ть, весели́ть; доставля́ть удово́льствие;

ц. сябе́ надзе́яй — те́шить себя́ наде́ждой

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

це́шыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; незак., каго-што.

1. Забаўляць, пацяшаць. [Невядома] каго елка больш цешыла: дзяцей ці дарослых! Таўлай.

2. Прыносіць асалоду, задавальненне; радаваць. Настрой быў ва ўсіх узняты, і гэта цешыла членаў камітэта. Пестрак. // Песціць (зрок, слых і пад.). Пяшчотныя гукі прыроды цешылі вуха. Маўр. [Тапурыя:] — Няхай жыве ўсё жывое і прыгожае, што чалавечае сэрца цешыць! Самуйлёнак.

3. Суцяшаць, супакойваць; абнадзейваць. Што з таго — слязой скупой Цешыць смутак над магілай брата. Кірэенка. Мінуў тыдзень, другі, і я ўсё цешыў сябе надзеяй, што Мухтару не спадабаецца там, сярод тых прышлых людзей. Васілёнак.

•••

Цешыць (пацяшаць) вока — радаваць, даваць асалоду.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

це́шыць

1. гл. радаваць;

2. (песціць зрок, слых і г. д.) ergötzen vt, erquícken vt, láben vt;

3. (забаўляць) ergötzen vt, belústigen vt; unterhálten* vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

паце́шыць гл. цешыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гу́рыя, -і, мн. -і, -рый, ж.

У ісламе: вечна юная прыгажуня, якая жыве ў раі і цешыць праведнікаў, што туды трапілі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́довать несов. ра́даваць; це́шыць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

увеселя́ть несов. весялі́ць, забаўля́ць, це́шыць, пацяша́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наслажда́ть несов., уст. це́шыць; прыно́сіць (дава́ць) асало́ду;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)