упіра́ць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. упіра́ю упіра́ем
2-я ас. упіра́еш упіра́еце
3-я ас. упіра́е упіра́юць
Прошлы час
м. упіра́ў упіра́лі
ж. упіра́ла
н. упіра́ла
Загадны лад
2-я ас. упіра́й упіра́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час упіра́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

упіра́ць несов.

1. разг. (впихивать, втискивать) впира́ть;

2. разг. вта́скивать, ввола́кивать;

3. упира́ть;

4. разг. (навязывать) всу́чивать;

1-4 см. упе́рці 1-4

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упіра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да уперці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

упе́рці, упру́, упрэ́ш, упрэ́; упро́м, упраце́, упру́ць; упёр, упе́рла; упры́; упёрты; зак.

1. што. З цяжкасцю ўпхнуць, уціснуць у што-н. (разм.).

У. рэчы ў чамадан.

2. што ў што. Унесці (што-н. цяжкае, грувасткае; разм.).

У. мяшок з бульбай у сенцы.

3. што ў што. Шчыльна прыціснуць да чаго-н.

У. жэрдку ў сцяну.

У. рукі ў бокі.

4. перан., каго-што. Навязаць каму-н., прымусіць насільна ўзяць што-н. (разм.).

У. бракаваны прыёмнік.

5. перан., што. Патраціць, выдаткаваць (сродкі, грошы; разм.).

У. сто рублёў.

|| незак. упіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. упо́р, -у, м. (да 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

упира́ть несов.

1. упіра́ць;

упира́ть ру́ку в бок упіра́ць ру́ку ў бок;

2. перен. (глаза, взор), разг. упіра́ць; утаро́пліваць;

3. перен. (настоятельно указывать, подчёркивать значение), разг. падкрэ́сліваць; рабі́ць упо́р, упіра́ць;

упира́ть на схо́дство явле́ний падкрэ́сліваць падабе́нства з’яў; рабі́ць упо́р (упіра́ць) на падабе́нства з’яў;

4. (красть) прост. пе́рці;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упіра́нне, ‑я, н.

Дзеянне і стан паводле дзеясл. упіраць — уперці (у 3 знач.) і упірацца — уперціся (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

foist

[fɔɪst]

v.t.

усо́ўваць, упіра́ць, по́дступам падсо́ўваць

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

всу́чивать несов.

1. (ввивать) усу́кваць;

2. (насильно вручать) упіра́ць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

упіра́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да уперціся (у 1–3 знач.).

2. Зал. да упіраць (гл. уперці ў 1, 2 знач.).

•••

Упірацца рукамі і нагамі — рашуча, настойліва супраціўляцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

wkręcać

незак.

1. укручваць;

2. разм. упіраць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)