Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
ту́ша, -ы, мн. -ы, туш, ж.
1. Асвежаванае і выпатрашанае цела забітай жывёліны.
Т. авечкі.
2. Пра вялікага, поўнага чалавека (разм., неадабр.).
|| памянш.ту́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж. (да 1 знач.).
Т. труса.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ту́шаж., прям., перен.ту́ша
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ту́шапрям., перен.ту́ша, -шы ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ту́ша, ‑ы, ж.
1. Асвежаванае і выпатрашанае цела забітай жывёлы. У мясным радзе па круках віселі асвежаваныя тушы.Карпаў.// Цела якой‑н. вялікай мёртвай жывёлы. Але забіты .. [дзік] быў не тут — сюды падцягнулі; туша зрабіла шырокі след-сцежку, ссунуўшы лісце, патрушчыўшы жалуды, на карэннях садраўшы мох.Шамякін.І .. [Рыбак], прысеўшы, дужым рыўком зноў узваліў на сябе тушу авечкі.Быкаў.
2.Разм. Пра вялікага, поўнага чалавека; цела такога чалавека. Аж цесна стала, калі ўперлася ў памяшканне чорная туша ксяндза Гадлеўскага.Новікаў.//перан. Пра што‑н. вялікае, грузнае. Туша чорная парома Ціха дрэмле на Дняпры.Жычка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ту́шаж
1. geschláchtetes Tier;
2.перанразм Díckwanst m -(e)s, -wänste, Féttwanst m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
туша
Том: 34, старонка: 84.
Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)
Ту́ша ‘асвежаванае і выпатрашанае цела забітай жывёлы’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк.), ‘пра постаць, фігуру вялікага, поўнага чалавека’ (ТСБМ, Вруб.); туш ‘паўната, поўнае цела’: залезе бусало ў закуток, бу тая туш (ТС), ст.-бел.туша ‘сцягно, падрыхтаванае да ўжытку цела забітай жывёлы’: две тꙋшы мꙗса козлового (1552 г., ГСБМ). Параўн. укр.ту́ша, туша́, туш ‘тс’, рус.ту́ша ‘сцяг, цела забітай жывёлы’, польск.tusza ‘цела чалавека’, ‘паўната’. Апошняе лічыцца запазычаным у XVIII ст. з рус.ту́ша, чаму пярэчыць фіксацыя ў старабеларускай мове XVI ст. Слова звязваецца з тук, тыть, гл. Праабражэнскі, 2, 24; Гараеў, 381; Фасмер, 4, 129; Арол, 4, 123 (аналагічна да рус.крыша < крыть). Сумнеўна Якабсон (IJSLP, 1/2, 1953, 273) — з рус.ту́хнуть і Чарных (2, 274) — з рус.тощий. Відаць, запазычана з цюркскіх моў: параўн. тат., баш.түш ‘грудзінка’, тур.döş ‘бок; пярэдняя частка тушы’ (ЕСУМ, 5, 688; Борысь, 655).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
палёныйприл. сма́лены, абсма́лены, асма́лены;
палёная ту́ша абсма́леная (асма́леная) ту́ша.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
carcass, carcase[ˈkɑ:kəs]n.
1.ту́ша (жывёлы)
2. карка́с, касця́к, апо́рная канстру́кцыя
3.derog.ту́ша (пра тоўстага чалавека)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
