Verbum

анлайнавы слоўнік

труна́

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

	адз.	мн.
Н.	труна́	тру́ны труны́
Р.	труны́	тру́н
Д.	труне́	тру́нам
В.	труну́	тру́ны труны́
Т.	труно́й труно́ю	тру́намі
М.	труне́	тру́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

труна́, -ы́, мн. тру́ны і (з ліч. 2, 3, 4) труны́, трун, ж.

Спецыяльная скрынка, у якой хаваюць памерлых.

◊

Загнаць у труну (у магілу) каго (разм., неадабр.) — давесці да смерці, зжыць са свету.

|| прым. тру́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

труна́ ж. гроб м.;

◊ увагна́ць у ~ну́ — вогна́ть в гроб;

ле́гчы ў ~ну́ — лечь в гроб;

перавярну́ўся б у ~не́ — переверну́лся бы в гробу́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

труна́, ‑ы; мн. труны, трун; ж.

1. Сацыяльная скрынка, у якой хаваюць памёршага. Неўзабаве была гатова труна. Сасновая, з выгаблеваных дошак, якія пахлі смалой. Дайліда. Назаўтра хавалі забітых. За трунамі ішло паўгорада. Плакалі трубы аркестра, плакалі людзі, плакаў і Сцёпка. Хомчанка.

2. у знач. вык. Пагібель, канец; вельмі дрэнна. Чалавек ледзь дацягнуўся да хаты, і праз два тыдні — труна. Машара.

•••

Гнаць у труну гл. гнаць.

Да труны — да смерці (не забыцца, помніць).

Загнаць (увагнаць, звесці) у труну гл. загнаць.

Легчы ў труну гл. легчы.

Труна чакае — пара паміраць.

Хоць у труну кладзі гл. класці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

труна́ ж Sarg m -(e)s, Särge; Báhre f -, -n (насілкі);

◊ загна́ць [увагна́ць, зве́сці] у труну ins Grab bríngen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

труна

Том: 34, старонка: 51.

Гістарычны слоўнік беларускай мовы (1982–2017)

Труна́ ‘дамавіна’ (ТСБМ, Нас., Багушэвіч, Байк. і Некр., Бес., Ласт., Федар. 4, Шым. Собр., Сержп. Прымхі, Бяльк., Шат., Касп., Сцяшк., Яруш., Мал., Булг., Гарэц., Мат., Др.-Падб., Варл., ТС, Вруб., Растарг.; петрык., Яшк. Мясц., ЛА, 3, Сл. ПЗБ), ‘пагібель, канец; вельмі дрэнна’ (ТСБМ), ст.-бел. труна (трумна, трунна) ‘труна’ (1577 г., ГСБМ). Запазычана са ст.-польск. trona, truna, trumna, trunna < с.-в.-ням. truhe ‘скрыня, труна’ (Булыка, Лекс. запазыч., 102), якое з’яўляецца роднасным ням. сілез. trūne ‘тс’, truhe, н.-в.-ням. truhne ‘тс’, ‘сундук’, trügge ‘карыта’, нарв. trygja ‘кошык для рыбы’, англ. trough ‘карыта’, ‘дзяжа, кадка’, якія, відаць, зводзяцца да гоц. triu, англ. tree ‘дрэва’, што да і.-е. *dereu̯(o)‑ ‘дрэва’ (Фасмер, 4, 109; Брукнер, 577; Шустар-Шэўц, 1538; ЕСУМ, 5, 656; Васэрцыер, 236, 237; Борысь, 644). Польск. trumna Вінцэнц (гл.) лічыць гіперкарэктнай формай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

труна / аздобленая, каменная ці драўляная: саркафаг; дамавіна, дамоўка (разм.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

coffin [ˈkɒfɪn] n. труна́, дамаві́на

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

casket [ˈkɑ:skɪt] n.

1. шкату́лка; куфэ́рак; скры́начка

2. AmE труна́, дамаві́на

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)