тапта́цца, тапчу́ся, то́пчашся, то́пчацца; тапчы́ся; незак.

1. Пераступаць з нагі на нагу на адным месцы.

2. перан. Рабіць што-н., не дасягаючы мэты, без належных вынікаў.

|| наз. тапта́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

тапта́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. тапчу́ся то́пчамся
2-я ас. то́пчашся то́пчацеся
3-я ас. то́пчацца то́пчуцца
Прошлы час
м. тапта́ўся тапта́ліся
ж. тапта́лася
н. тапта́лася
Загадны лад
2-я ас. тапчы́ся тапчы́цеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час то́пчучыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

тапта́цца несов.

1. в разн. знач. топта́ться;

нерашу́ча т. — нереши́тельно топта́ться;

чаго́ ты тут то́пчашся? — чего́ ты тут то́пчешься?;

2. страд. топта́ться; мя́ться; попира́ться; иста́птываться; ута́птываться; навива́ться; напи́хиваться; см. тапта́ць 1-5;

◊ т. на ме́сцы — топта́ться на ме́сте

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тапта́цца, тапчуся, топчашся, топчацца; незак.

1. Пераступаць з нагі на нагу на адным месцы. На паляне Анісім доўга таптаўся на месцы, чуйна ўслухоўваўся, з якога боку дзьме вецер, — хаця б не пачуў дзік чалавека. Сачанка. // Хадзіць туды-сюды на невялікай прасторы. Яшчэ больш .. [Антон] угнуў плечы і бязмэтна пачаў таптацца каля драбін. Чорны. — Чаго ж мы будзем таптацца на ганку? — зноў парывіста загаманіў Шырокі. Колас.

2. Рабіць што‑н., не дасягаючы мэты. Часці тапталіся на месцы, наступленне, было відаць, пачынала зрывацца. Мележ. // Рабіць што‑н., завіхацца, але без значнага плёну. [Касарыцкая:] — Тут дзень пры дні круцішся, топчашся, падмятаеш, даглядаеш... Іншы раз і знаку ніякага няма, як ваду ў ступе таўчэш... Грамовіч.

3. Глуміць, ходзячы па чым‑н. [Мікалай Патапавіч:] — Чаму вось гэтая .. «Фіялка» стаіць і жолаб з голаду грызе, а побач аднагодак топчацца па сене? Кулакоўскі. // Разм. Ходзячы па чым‑н., наносіць бруд. [Санітарка:] — І ночы на цябе няма! Ідзі спаць, хлопча, і не тапчыся па чыстай падлозе, усё роўна не пушчу. Грахоўскі.

4. Зал. да таптаць.

•••

Таптацца на (адным) месцы — не развівацца, не рухацца наперад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тапта́цца stámpfen vi; tráppeln vi, hin- und hértreten*;

тапта́цца на ме́сцы von éinem Fuß auf den ánderen tréten*; перан. auf der Stélle tréten*; nicht vom Fleck [von der Stélle] kómmen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

попира́ться страд.

1. тапта́цца;

2. тапта́цца, (гру́ба) паруша́цца; зневажа́цца; см. попира́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

топта́ться

1. в разн. знач. тапта́цца;

нереши́тельно топта́ться нерашу́ча тапта́цца;

чего́ ты тут то́пчешься? чаго́ ты тут то́пчашся?;

2. страд. тапта́цца;

◊

топта́ться на ме́сте тапта́цца на ме́сцы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

тапта́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. таптаць і таптацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

go around in circles

тапта́цца, круці́цца на ме́сцы

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

прапіса́цца, ‑пішуся, ‑пішашся, ‑таптацца; зак.

Аформіць прапіску. [Максім] прапісаўся ў міліцыі, адразу ўладкаваўся на працу. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)