Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
сям/там-ся́мразг.сям-та́м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сямнареч.: то там, то сям и там и сям, ко́е-где́, кой-где́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сям, прысл.
У выразах: то там, то сям; там і сямгл. там.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сямпрысл.:
то там, то сям bald hier, bald dort [da];
там і сям hier und dort, hier und da
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Сям у выразах: то там, то сям; там і сям ’у розных месцах, усюды’ (ТСБМ), сям‑там ’дзе-нідзе’ (ТС), ст.-бел.семо ’сюды’ (Ст.-бел. лексікон). Укр.сям, рус.там и сям, стараж.-рус.сѣмо, сямо, само, сѣмь ’сюды’, польск.дыял.siam, sam ’тут’, в.-луж., н.-луж., чэш., славац., палаб.sem, старое серб.-харв.sjemo, semo, славен.sẹ̀m, балг.само, ст.-слав.сѣмо. Прасл.*sěmo ўтворана пры дапамозе суфікса ‑mo ад займенніка *sъ ’гэты’; a на месцы e пад уплывам *tamo ’там’; Фасмер, 3, 826; Бернекер, РФВ, 48, 224–225. Бязлай (3, 226) прасл.*sěmo (і *sěmъ) выводзіць не непасрэдна ад займенніка, а ад прыслоўя *sě ’сюды’, параўн. славен.sě ’тс’, тоеснага з літ.šè ’тут’, лат.še ’тс’, якія Фрэнкель (990) звязвае з і.-е. указальным займеннікам *ḱi‑, прасл.*sь. На роднасць разглядаемых прыслоўяў з гэтым займеннікам указвае яшчэ Міклашыч (297), з чым пагадзіліся пазней і іншыя: Махэк₂, 541; Скок, 3, 188; ESSJ SG, 2, 606–607. Гл. яшчэ Шустар-Шэўц, 1281; ЕСУМ, 5, 497; ESJSt, 13, 805.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сям-та́м, прысл.
У некаторых месцах, месцамі.
За свой век давялося сям-там пабываць.
Сям-там з моху вытыркаюцца шапачкі баравікоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)