сціха́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. сціха́ю сціха́ем
2-я ас. сціха́еш сціха́еце
3-я ас. сціха́е сціха́юць
Прошлы час
м. сціха́ў сціха́лі
ж. сціха́ла
н. сціха́ла
Загадны лад
2-я ас. сціха́й сціха́йце
Дзеепрыслоўе
цяп. час сціха́ючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

сціха́ць несов.

1. (переставать звучать) затиха́ть, утиха́ть, стиха́ть, ти́хнуть; (о голосах, песнях и т.п. — ещё) замолка́ть, умолка́ть, смолка́ть;

2. (прекращаться, ослабевать) унима́ться, перестава́ть, успока́иваться, затиха́ть, утиха́ть, ти́хнуть;

3. (переставать шуметь, шалить) унима́ться, успока́иваться; перестава́ть; замолка́ть;

1-3 см. сці́хнуць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сціха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да сціхнуць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сці́хнуць, -ну, -неш, -не; сціх, -хла; -ні; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра гукі, шумы: перастаць гучаць, стаць нячутным.

Крокі сціхлі.

Гул аўтобуса сціх.

2. Перастаць гаварыць, спяваць, крычаць; замоўкнуць.

Гутарка пад акном сціхла.

Дзяўчаты сціхлі.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: паменшыцца ў сіле; спыніцца.

К вечару вецер сціх.

4. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Суняцца (пра боль і пад.).

Зубны боль сціх.

|| незак. сціха́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Сціха́ць ’супакойвацца, сунімацца’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Стан., Сл. ПЗБ), сці́хнуць ’перастаць, суняцца’ (ТСБМ, Некр. і Байк., Сл. ПЗБ, ТС), сці́хці ’тс’ (Стан.), сюды ж з іншым варыянтам асновы сціша́ць ’супакоіцца’, сцішэ́ць ’тс’ (Сл. ПЗБ), сціша́ць ’змяншаць, сунімаць’ (ТС), прыслоўе (дзеепрыслоўе?) сці́ха ’ціха (у песнях)’: це́пла рэ́чка невелі́чка, це́кла вона́ сці́ха (ПСл), ’ціхенька, паціху’ (Нас., Бяльк.), сці́ха ’тс’ (Барад.; ашм., Стан.), якія звычайна разглядаюцца як утвораныя ад прыметнікаў ці назоўнікаў у Р. скл. з прыст. с‑, гл. Карскі 2-3, 75; Шуба, Прыслоўе, 126 і наст. Гл. ціхі, ціш.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сціха́ць, сці́хнуць

1. (супакоіцца) sich berúhigen;

2. (замоўкнуць) still wérden, verstúmmen vi (s);

3. (спыніцца, аслабець) áufhören vi; sich légen, náchlassen* vi (пра з’явы прыроды);

ве́цер сці́х der Wind hat sich gelégt;

дождж сці́х der Régen líeß nach

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

ці́хнуць, -ну, -неш, -не; ціх, -хла; -ні; незак. (разм.).

Сціхаць, змаўкаць.

Ціхнуць птушыныя галасы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

затиха́ть несов. заціха́ць, сціха́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

утиха́ть несов. уціха́ць, сціха́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ці́шаць

‘спыняцца, сціхаць, слабець’

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. - -
2-я ас. - -
3-я ас. ці́шае ці́шаюць
Прошлы час
м. ці́шаў ці́шалі
ж. ці́шала
н. ці́шала
Дзеепрыслоўе
цяп. час ці́шаючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)