сці́плы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. сці́плы сці́плая сці́плае сці́плыя
Р. сці́плага сці́плай
сці́плае
сці́плага сці́плых
Д. сці́пламу сці́плай сці́пламу сці́плым
В. сці́плы (неадуш.)
сці́плага (адуш.)
сці́плую сці́плае сці́плыя (неадуш.)
сці́плых (адуш.)
Т. сці́плым сці́плай
сці́плаю
сці́плым сці́плымі
М. сці́плым сці́плай сці́плым сці́плых

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

сці́плы, -ая, -ае.

1. Стрыманы ў паводзінах, абыходжанні, просты і прыстойны, пазбаўлены ганарыстасці.

С. чалавек.

С. працаўнік.

2. перан. Абмежаваны, нязначны, невялікі, якога ледзь хапае.

Сціплая зарплата.

Сціплыя вынікі працы.

4. Просты, звычайны, без прэтэнзій на раскошу.

Сціплая мэбля.

Сціпла (прысл.) апранацца.

|| наз. сці́пласць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сці́плы в разн. знач. скро́мный

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сці́плы, ‑ая, ‑ае.

1. Які не любіць падкрэсліваць свае заслугі, хваліцца сваімі справамі; пазбаўлены ганарыстасці. На высокім пасту .. [Барашкін] аказаўся сціплым, чулым і прынцыповым чалавекам. Данілевіч. А сціплага, не кідкага да славы Мітрафана ўпачатку зусім бянтэжыла: пасёлак сталі называць яго імем. Ракітны.

2. Стрыманы ў паводзінах, абыходжанні, словах; не развязны, прыстойны. Але Юля — сціплая. Яна не кінецца адразу: «Я!..», а пачакае, пакуль мама не перапытае: «Дачушка, няўжо гэта ты сама так зрабіла?» Гарбук. Я хлопец сціплы і не нахабны, можна сказаць, сарамлівы і нясмелы. Чарнышэвіч. Уся сям’я Сядых была надзвычай працавітая і сціплая ў сваіх паводзінах. Рамановіч. // Які не прад’яўляе вялікіх патрабаванняў, задавольваецца малым. У гэтых словах — уся Хрысціна, простая, сціплая дзяўчына, якая ўсёй душой палюбіла сваю нялёгкую працу. Кухараў.

3. Які сведчыць аб стрыманасці, памяркоўнасці ў паводзінах, размове; які выказвае такую стрыманасць, памяркоўнасць. Аглянуўшыся, .. [Маша] ўбачыла добрую, сціплую ўсмешку Васіля. Шамякін. Заўсёды сціплы і прыемны выраз дзедавага твару здаецца цяпер не проста злосным, а нават драпежным. Брыль.

4. Які нічым не вылучаецца, просты; звычайны; без прэтэнзій на раскошу. [Слава:] — Вяртаючыся дамоў, я збіраў сціплыя паўночных кветкі: маленькія рамонкі, незабудкі. Бяганская. Вяселле справілі сціплае — не вяселле, а вечар з пачастункам на кватэры ў Кудзіных. Хадкевіч. // Звычайны, радавы. [Толь:] — Пасада ў вас [Дземідзецкага] павінна аставацца сціплая. Новікаў. // Не яркі. Пры сціплым падсвечванні маладзіка Багдан спачатку пазнаў сваіх коней з брыгады, а тады ўжо стаў углядацца ў чалавека, што быў пры конях. Кулакоўскі. // Ціхі, не рэзкі. Я чую сціплы шолах вольхі І як, зліваючыся з ім, Гул правадоў высакавольтных Плыве над лесам залатым. А. Александровіч. Далёка чуваць, як пад дугой патрэньквае сціплы званочак. Брыль.

5. Нязначны, невялікі; абмежаваны, сярэдні. Сціплая зарплата. Сціплыя патрабаванні. □ Планы ў Журко былі вельмі сціплыя. Савіцкі. Спробы вярнуць [хлопчыка] Раму ў чалавечае асяроддзе ўвянчаліся вельмі сціплымі поспехамі. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сці́плы ’просты, стрыманы, без прэтэнзій’, ’невялікі, сярэдні’ (ТСБМ), ’скромны, ціхі’ (Гарэц.), ’ціхі, пільны’ (Варл.), ’гаспадарлівы’ (Мат. Маг.), ’эканомны; скупы’ (Мат. Гом.), сці́пл(н)ы ’скромны, ціхі, лагодны; просты’ (Некр. і Байк.). Як відаць з апошняга, не можа разглядацца асобна ад сціпны (гл.); параўн., аднак, сціплы ’стройны (?): (хвоі) стаяць — прыгожыя, сціплыя — застыглі ў святой нерухомасці (М. Зарэцкі), што магло б сведчыць аб уплыве літ. stỹpti ’цягнуцца (уверх)’ на семантыку слова.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

сці́пла прысл, сці́плы

1. beschiden;

2. (просты, без прэтэнзій на раскошу) infach, nspruchslos;

жыць сці́пла in beschidenen Verhältnissen lben;

3. (нязначны, невялікі) ärmlich, dürftig, karg;

сці́плы заро́бак kärglicher Verdenst

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

такто́ўна-сці́плы

прыметнік, якасны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. такто́ўна-сці́плы такто́ўна-сці́плая такто́ўна-сці́плае такто́ўна-сці́плыя
Р. такто́ўна-сці́плага такто́ўна-сці́плай
такто́ўна-сці́плае
такто́ўна-сці́плага такто́ўна-сці́плых
Д. такто́ўна-сці́пламу такто́ўна-сці́плай такто́ўна-сці́пламу такто́ўна-сці́плым
В. такто́ўна-сці́плы (неадуш.)
такто́ўна-сці́плага (адуш.)
такто́ўна-сці́плую такто́ўна-сці́плае такто́ўна-сці́плыя (неадуш.)
такто́ўна-сці́плых (адуш.)
Т. такто́ўна-сці́плым такто́ўна-сці́плай
такто́ўна-сці́плаю
такто́ўна-сці́плым такто́ўна-сці́плымі
М. такто́ўна-сці́плым такто́ўна-сці́плай такто́ўна-сці́плым такто́ўна-сці́плых

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

скро́мны, -ая, -ае.

Тое, што і сціплы.

|| наз. скро́мнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

беспритяза́тельный непатрабава́льны, сці́плы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

непритяза́тельный непатрабава́льны; неперабо́рлівы; сці́плы.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)