садо́м, -у, м. (разм.).
Неразбярыха, сумятня, крык.
У хаце цэлы вечар с.
◊
Садом і гамора — поўны беспарадак, хаос.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
садо́м
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
| Н. |
садо́м |
| Р. |
садо́му |
| Д. |
садо́му |
| В. |
садо́м |
| Т. |
садо́мам |
| М. |
садо́ме |
Крыніцы:
krapivabr2012,
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
садо́м, -му м., разг. содо́м;
◊ садо́м і гамо́ра — миф. содо́м и гомо́рра
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
садо́м, ‑у, м.
Бязладдзе, сумятня, гоман, крык. Яўхім пачаў біць вокны, посуду, гаршкі, перавярнуў начоўкі з рошчынай і рабіў страшны садом у хаце. Бядуля.
•••
Садом і гамора — тое, што і садом (ад назваў двух гарадоў старажытнай Палесяіны, якія, паводле біблейскай легенды, былі пакараны богам за грахі жыхароў).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
садо́м
(ст.-яўр. Sodom = назва горада старажытнай Палесціны, які, паводле біблейскай легенды, быў знішчаны богам разам з Гаморай за грахі жыхароў)
бязладдзе, сумятня, гоман, крык;
с. і гамора — тое ж.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Садо́м ’бязладдзе, сумятня, гоман, крык’ (ТСБМ), садома ’тс’ (Ант.). Рус. содо́м, укр. содо́ма ’тс’. З грэч. Σόδομα και Γόμορρα — назвы старажытных гарадоў, якія былі знішчаны за грахі і распусту. Гл. Праабражэнскі, 2, 349; Фасмер, 3, 706.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
содо́м разг. гармі́дар, -ру м., вэ́рхал, -лу м.; садо́м, -му м.;
◊
содо́м и гомо́рра садо́м і гамо́ра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Sodom and Gomorrah [ˌsɒdəməngəˈmɒrə] n. bibl. Садо́м і Гамо́ра
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
*Садам, са́дом (сесці) ’сесці на доўгі час, не ўстаючы’ (ТС). Творны склон ад назоўніка сад ’сядзенне’ < садзіць, сесці.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
садамі́я
(ад садом)
разнавіднасць палавой ненармальнасці, пры якой палавая цяга накіравана на жывёл; скаталожніцтва.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)