ра́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены; зак. і незак., каго-што.

1. Нанесці (наносіць) рану каму-н.

Р. руку.

2. перан. Прычыніць (прычыняць) каму-н. душэўны боль, пакуты.

Р. чулае сэрца.

|| наз. ране́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ра́ніць

дзеяслоў, пераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. ра́ню ра́нім
2-я ас. ра́ніш ра́ніце
3-я ас. ра́ніць ра́няць
Прошлы час
м. ра́ніў ра́нілі
ж. ра́ніла
н. ра́ніла
Загадны лад
2-я ас. ра́нь ра́ньце
Дзеепрыслоўе
цяп. час ра́нячы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ра́ніць

дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. ра́ню ра́нім
2-я ас. ра́ніш ра́ніце
3-я ас. ра́ніць ра́няць
Прошлы час
м. ра́ніў ра́нілі
ж. ра́ніла
н. ра́ніла
Загадны лад
2-я ас. ра́нь ра́ньце
Дзеепрыслоўе
прош. час ра́ніўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

ра́ніць сов. и несов., прям., перен. ра́нить;

яго́ ра́ніла пад Сталінгра́дам — безл. его́ ра́нило под Сталингра́дом;

ця́жкія ўспамі́ны ра́няць яго́ сэ́рца — тяжёлые воспомина́ния ра́нят его́ се́рдце

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ра́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак. і незак., каго-што.

1. Нанесці (наносіць) рану (раны). Дзед .. падышоў да стала, схапіў нож і глыбока раніў сабе руку. Зуб. — Супрончыку плячо ранілі... — Андрыян уздыхнуў. — Па маёй віне прастрэлілі... Марціновіч. / у безас. ужыв. У апошнія дні вайны Мішу раніла, летам ён выпісаўся са шпіталя, прыехаў у родны горад і не застаў ні бацькоў, ні знаёмых. Карпюк.

2. перан. Прычыніць (прычыняць) каму‑н. душэўны боль, пакуты. У хаце настала тая жалобная хвіліна, якая раніць болем кожнае чулае сэрца. Сабаленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ра́ніць verwúnden vt, verlétzen vt

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ра́ніць 1 ’параніць’ (ТСБМ, Стан., Сл. ПЗБ), ра́ніцца ’атрымаць раненне’ (ТС), ст.-бел. ранити ’раніць’. Гл. рана 1.

Ра́ніць 2 ’сцвярджаць, што яшчэ рана’ (Нас.), ра́ніцца ’прыходзіць, рабіць раней вызначанага часу’ (Нас., Касп.; ашм., Стан.), сюды ж, магчыма, рані́ць ’не ў тэрмін нарадзіць’ (Сл. ПЗБ), рані́цца ’рана што-небудзь рабіць’ (там жа). Гл. рана 2.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ра́нить прям., перен.

1. сов. ра́ніць, пара́ніць;

2. несов. ра́ніць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пора́нить сов., разг. пара́ніць, ра́ніць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

джа́ліць, -лю, -ліш, -ліць; незак., каго-што.

1. Раніць, упівацца джалам, кусаць (пра насякомых, змей).

Пчолы джаляць.

2. перан. Раніць крыўднымі словамі, колкімі заўвагамі.

Крытычныя выказванні джалілі яго, выводзілі з раўнавагі.

|| зак. уджа́ліць, -лю, -ліш, -ліць; -лены.

Уджаліла змяя.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)