пяча́ць

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 3 скланенне

адз. мн.
Н. пяча́ць пяча́ці
Р. пяча́ці пяча́цей
пяча́цяў
Д. пяча́ці пяча́цям
В. пяча́ць пяча́ці
Т. пяча́ццю пяча́цямі
М. пяча́ці пяча́цях

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

пяча́ць, -і, мн. -і, -ей, ж.

1. Прылада з наразнымі знакамі для адціскання іх на чым-н. (на паперы, воску, сургучы), а таксама сам адбітак гэтых знакаў, які служыць звычайна для сведчання чаго-н.

Сургучная п.

Прылажыць п. да паперы.

За сямю пячацямі (перан.: пра што-н. зусім недаступнае). П. маўчання (перан.: пра забарону гаварыць, пра маўклівасць; кніжн.).

2. перан., чаго. Знак, след, адбітак чаго-н. (высок.).

П. спакою.

П. гора на твары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пяча́ць ж., прям., перен. печа́ть;

◊ кні́га за сямю́ ~цямі — кни́га за семью́ печа́тями;

ка́інава п. — ка́инова печа́ть;

п. маўча́ння — печа́ть молча́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пяча́ць, ‑і, ж.

1. Прылада з выразанымі знакамі для адціскання іх (на паперы, сургучы і пад.). Прыёмшчык напісаў на куску паперы, колькі Максімка здаў жыта, прылажыў да паперы пячаць. Чорны. // Адбітак гэтых знакаў, які служыць для сведчання чаго‑н. Тэлеграмы, важныя пакеты, На якіх сургучная пячаць, Свежыя, часопісы, газеты, Я прызначан людзям уручаць. Непачаловіч. Трывожыліся не на жарты члены рэвізійнай камісіі, спяшаліся да кааператыва, правяралі замкі, накладвалі пячаці. Лынькоў.

2. перан. След, адбітак чаго‑н. Спакой халодны, амярцвелы Паклаў на ўсё сваю пячаць, Але жыве старая хата. Колас. Слоўны мастацкі вобраз .. п’ес [Купалы] нясе на сабе пячаць фальклорнай традыцыі. Ярош.

•••

За сямю пячацямі — тое, што і за сямю замкамі (гл. замок).

Налажыць пячаць гл. налажыць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пяча́ць ж.

1. Síegel n -s, -, Stémpel m -s, -;

дзяржа́ўная пяча́ць Stáatssiegel n -s, -;

службо́вая пяча́ць Díenstsiegel n -s, -;

паста́віць пяча́ць das Síegel áufdrücken;

2. перан. Stémpel m -s, -, Gepräge n -s

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Пяча́ць ’уласны знак фізічнай або юрыдычнай асобы; адбітак’ (ТСБМ, Гарэц.), пяча́тка ’тс’ (ТСБМ, Нас., Шат.), ’кляймо’ (Нас.); укр., рус. печать, польск. pieczęć, чэш. pečeť, славац. pečať, в.-луж. pječat, серб.-харв. пѐчат, славен. pečát, балг. печа́т, макед. печат, ст.-слав. печать. Прасл. *pečatь, традыцыйна звязваецца з *pek‑ti ’пячы’ і першасным значэннем ’таўро (на скуры жывёлы)’, якое рабілася выпальваннем, літаральна “выпечаны знак”. Паходжанне ад грузінскага bečʼedi ’пячатка’, што ўзыходзіць да славяна-каўказскіх паралеляў Мара (Абаеў, Зб. Младэнаву, 327), патрабуе дадатковага абгрунтавання. Гл. Фасмер, 3, 255; Махэк₂, 441; БЕР, 5, 212; Сной₂, 501; Глухак, 473; Банькоўскі, 2, 547; ЕСУМ, 4, 363–364; ESJSt, 11, 633–634.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пяча́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

Тое, што і пячаць.

Засведчыць подпіс пячаткай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

signet [ˈsɪgnət] n. пяча́ць, пяча́тка;

King’s/Queen’s signet карале́ўская пяча́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ка́інаў, -нава ка́инов;

◊ ~нава пяча́ць — ка́инова печа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недаро́бленасць, ‑і, ж.

Стан недаробленага; незавершанасць, незакончанасць. На ўсім ляжала пячаць нядбаласці і нейкай недаробленасці. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)