прыпячы́
дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
Будучы час
адз. мн.
1-я ас. прыпяку́
прыпячо́ м
2-я ас. прыпячэ́ ш
прыпечаце́
3-я ас. прыпячэ́
прыпяку́ ць
Прошлы час
м. прыпё́ к
прыпяклі́
ж. прыпякла́
н. прыпякло́
Загадны лад
2-я ас. прыпячы́ прыпячы́ це
Дзеепрыслоўе
прош. час прыпё́ кшы
Крыніцы:
dzsl2007 ,
krapivabr2012 ,
piskunou2012 ,
sbm2012 ,
tsblm1996 ,
tsbm1984 .
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прыпячы́ у́ , -пячэ́ ш, -пячэ́ ; -пячо́ м, -печаце́ , -пяку́ ць; -пёк, -пякла́ , -ло́ ; -пячы́ ; -пе́ чаны; зак.
1. што . Патрымаўшы доўга на агні, жары, падпаліць; злёгку спячы, апячы.
П. пірагі.
П. руку прасам.
2. (1 і 2 ас. неўжыв ). Моцна прыгрэць (пра сонца).
Кпоўдню прыпякло (безас. ).
3. перан. , безас. , каму
Яму тут добра прыпякло.
4. што . Змазаць чым-н. пякучым.
П. парэз ёдам.
|| незак. прыпяка́ ць , -а́ ю, -а́ еш, -а́ е.
|| наз. прыпяка́ нне , -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыпячы́ сов.
1. в разн. знач. е́ чь;
п. яшчэ́ тро́ хі хле́ ба — припе́ чь ещё немно́ го хле́ ба;
со́ нца ~пякло́ — со́ лнце припекло́ ;
2. приже́ чь;
п. баро́ даўку ля́ пісам — приже́ чь борода́ вку ля́ писом;
3. (слегка обжечь ) приже́ чь;
~пякла́ пра́ сам руку́ — прижгла́ утюго́ м ру́ ку;
4. безл. перен. и́ сь кру́ то
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыпячы́ ‑пяку, ‑пячэш, ‑пячэ; ‑пячом, ‑печаце, ‑пякуць; пр. прыпек, ‑пякла, ‑пякло; заг. прыпячы ; зак.
1. каго-што . Разм. Пратрымаўшы доўгі час на агні, на жары, падпаліць. Прыпячы пірагі.// Прыпячы руку правам. □ А запалка дагарэла і — чуць не прыпякла пальцаў — стухла.Баранавых .
2. каго-што і без дап. Моцна прыгрэць (пра сонца). На другі дзень, калі шчодра прыпякло гарачае веснавое сонейка, расада раптам пачала вянуць... Якімовіч . // безас. Пра адчуванне моцнай гарачыні. Наступаў Кірыла так напорыста і рашуча, што ледзь не ўлез у агонь — наблізіўся да кастра так блізка, што яму прыпякло калена. Шамякін . У Каляды тлела гімнасцёрка, але ён не заўважаў гэтага, вёў агонь, аж пакуль добра не прыпякло. Гурскі . // перан. ; безас. Прыйсціся цяжка, крута. Чаго ж.. [Томчак] даў цягу адтуль у Польшчу? Відаць, прыпякло. Бажко . — На тваім месцы і я каго-небудзь супакойваў бы. А калі самому прыпякло... Асіпенка .
3. што . Прыкласці што‑н., змазаць чым‑н. едкім, пякучым (для лячэння, дэзінфенкцыі); прыпаліць. Прыпячы парэз ёдам.
4. што і чаго . Разм. Спячы дадаткова, у дадатак да ўжо спечанага. Прыпячы хлеба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпяка́ ць , прыпячы́ разм.
1. мед. é gbeizen vt vt бародаўку ); kauterisí eren vt рану );
2. (абпякаць – напр. руку ) ein wé nig á nbrennen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прыпяка́ ць , ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прыпячы .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпе́ чаны , ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад прыпячы .
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыпяка́ нне , ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прыпякаць — прыпячы (у 1, 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
приже́ чь сов.
1. в разн. знач. прыпячы́ ;
приже́ чь па́ лец утюго́ м прыпячы́ па́ лец пра́ сам;
приже́ чь ра́ ну йо́ дом прыпячы́ ра́ ну ёдам;
2. прост. (дать чему-л. пригореть)і́ ць, падпалі́ ць;
приже́ чь хлеб прыпалі́ ць (падпалі́ ць) хлеб;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)