прылучы́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
прылучу́ |
прылу́чым |
| 2-я ас. |
прылу́чыш |
прылу́чыце |
| 3-я ас. |
прылу́чыць |
прылу́чаць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
прылучы́ў |
прылучы́лі |
| ж. |
прылучы́ла |
| н. |
прылучы́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
прылучы́ |
прылучы́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
прылучы́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
прылучы́ць, -учу́, -у́чыш, -у́чыць; -у́чаны; зак.
1. каго-што. Злучыць з чымн.; уключыць у склад чаго-н. іншага, асноўнага.
П. да кампаніі.
П. раён да другой вобласці.
2. каго (што). Даць магчымасць уключыцца ў якую-н. дзейнасць, зрабіць удзельнікам чаго-н.
П. падлеткаў да грамадска-карыснай працы.
|| незак. прылуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прылучэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прылучы́ць (да каго, чаго) сов.
1. присоедини́ть (к кому, чему);
2. приобщи́ть (к чему)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прылучы́ць, ‑лучу, ‑лучыш, ‑лучыць; зак., каго-што.
1. Злучыць з чым‑н., дадаць да чаго‑н. Прылучыць да кампаніі. □ [Паніч:] Мне гэту сялібу трэба прылучыць да двара. Купала. // Уключыць у склад чаго‑н. (якога‑н. населенага пункта, дзяржавы). Прылучыць новы раён да горада.
2. да чаго. Пазнаёміць з чым‑н., увесці ў што‑н., далучыць да чаго‑н. Упоцемку, не запальваючы святла, хлопцы спрачаюцца, прыкідваюць, каго са знаёмых людзей можна прылучыць да патайной работы. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прылучы́ць, прылуча́ць ’уключыць, далучыць’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Ласт.), прілучы́ць ’далучыць’ (Бяльк.), прылучаць ’прычашчаць’ (Ласт.); ст.-бел. прилучати, прилучатися ’далучаць, далучацца’, прилучити, прилучитися (Сл. Скарыны), аддзеяслоўны субстантыў прылучэ́нне ’далучэнне’ (Нас., Гарэц., ТСБМ), ’прычашчэнне’ (Ласт.). Сюды ж вытворныя: прылу́чны ’які выпадкова прыбіўся не да свайго статку’ (Нас.), дзе часткова захоўваецца семантыка прылуча́й ’выпадак’, прылу́ка ’муж, што пасяліўся пасля жаніцьбы ў доме сваёй жонкі’ (Інстр. 2). Узыходзіць да прасл. *prilǫčiti, прэфіксальнае ўтварэнне ад *lǫčiti, гл. лучы́ць 1 ’яднаць, злучаць’ (гл. таксама ЭССЯ, 16, 132–134). Укр. прилуча́ти ’далучаць; дадаваць; уключаць’. Ст.-рус. прилучити ’прылучаць; даць, падараваць’, рус. дыял. прилуча́ть, прилучи́ть ’прынаджваць, прывабліваць, далучаць’. Гл. таксама Фасмер, 3, 365; ЕСУМ, 3, 315–316, Варбат, Слав. языкозн., IX, 66–67.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прылуча́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да прылучыць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прилучи́ть сов., обл. (привлечь, приманить) прылучы́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прылучэ́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. прылучаць — прылучыць і прылучацца — прылучыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
далучы́ць, -лучу́, -лу́чыш, -лу́чыць; -лу́чаны; зак., што.
1. Прылучыць да чаго-н., прыбавіць.
Д. дакументы да справы.
2. Пазнаёміць з чым-н.
Д. дзяцей да музычнай культуры.
|| незак. далуча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. далучэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
приобщи́ть сов.
1. прылучы́ць, далучы́ць (да чаго), уключы́ць (у што);
2. (приложить) далучы́ць, дада́ць;
3. церк. прычасці́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)