паяві́цца

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. паяўлю́ся пая́вімся
2-я ас. пая́вішся пая́віцеся
3-я ас. пая́віцца пая́вяцца
Прошлы час
м. паяві́ўся паяві́ліся
ж. паяві́лася
н. паяві́лася
Загадны лад
2-я ас. паяві́ся паяві́цеся
Дзеепрыслоўе
прош. час паяві́ўшыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023)

паяві́цца, -яўлю́ся, -я́вішся, -я́віцца; зак.

1. Узнікнуць перад вачамі, з’явіцца (у 3 знач.).

На небе паявіўся месяц.

Паявіўся незнаёмы.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Тое, што і з’явіцца (у 4 знач.).

На твары паявіліся маршчыны.

|| незак. паяўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. паяўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паяві́цца сов., в разн. знач. появи́ться;

п. на даро́зе — появи́ться на доро́ге;

~ві́лася но́вая ду́мка — появи́лась но́вая мысль;

но́выя лю́дзі ~ві́ліся ў вёсцы — но́вые лю́ди появи́лись в дере́вне

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

паяві́цца, паяўлюся, паявішся, паявіцца; зак.

1. З’явіцца, паказацца. Акурат у гэты час бразнулі дзверы, і на парозе паявілася Феня. Сабаленка. // Аказацца ў наяўнасці. Пад вечар прайшла чутка, што ў ваколіцах вёскі паявіліся конныя польскія легіянеры. Колас. Хутка на стале паявіліся талеркі, шклянкі, патэльня з падсмажанай каўбасой, кафейнік са зваранай кавай. Хадкевіч. // Быць апублікаваным, выйсці ў свет. Раман паявіўся ў нашай літаратуры ў пачатку 20‑х гадоў як эпас рэвалюцыі. Дзюбайла.

2. Узнікнуць, зарадзіцца. У вачах у Веры Антонаўны паявіўся нездаровы бляск. Карпаў. / Пра апетыт, адчуванні, пачуцці, думкі і пад. Паявілася надзея. □ Было ні было, Доўбік глынуў гарэлкі — адкуль паявіўся апетыт. Гроднеў.

•••

Паявіцца на свет — тое, што і з’явіцца на свет (гл. з’явіцца). Макрэна перабралася да мужа. А неўзабаве паявіўся на свет і я. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паяві́цца, паяўля́цца разм

1. (паказацца) erschéinen* vi (s), sich zéigen, zum Vórschein kómmen*;

паяві́лася магчы́масць es gibt [es bestéht] éine Möglichkeit;

2. (узнікнуць) áuftreten* vi (s), áufkommen* vi (s), entstéhen* vi (s)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

паяўле́нне гл. паявіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

паяўля́цца гл. паявіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

заяві́цца, -яўлю́ся, -я́вішся, -я́віцца; зак. (разм.).

Паявіцца дзе-н., прыйсці куды-н. нечакана.

Заявіліся двое апоўначы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

появи́ться сов. з’яві́цца, паяві́цца;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́весціся², 1 і 2 ас. не ўжыв., -ведзецца; вы́веўся, -велася; зак.

Пра птушанят, насякомых: паявіцца на свет.

|| незак. выво́дзіцца, -во́дзіцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)