паяві́цца
дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
паяўлю́ся |
пая́вімся |
| 2-я ас. |
пая́вішся |
пая́віцеся |
| 3-я ас. |
пая́віцца |
пая́вяцца |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
паяві́ўся |
паяві́ліся |
| ж. |
паяві́лася |
| н. |
паяві́лася |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
паяві́ся |
паяві́цеся |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
паяві́ўшыся |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
паяві́цца, -яўлю́ся, -я́вішся, -я́віцца; зак.
1. Узнікнуць перад вачамі, з’явіцца (у 3 знач.).
На небе паявіўся месяц.
Паявіўся незнаёмы.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.), перан. Тое, што і з’явіцца (у 4 знач.).
На твары паявіліся маршчыны.
|| незак. паяўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. паяўле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паяві́цца сов., в разн. знач. появи́ться;
п. на даро́зе — появи́ться на доро́ге;
~ві́лася но́вая ду́мка — появи́лась но́вая мысль;
но́выя лю́дзі ~ві́ліся ў вёсцы — но́вые лю́ди появи́лись в дере́вне
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
паяві́цца, паяўлюся, паявішся, паявіцца; зак.
1. З’явіцца, паказацца. Акурат у гэты час бразнулі дзверы, і на парозе паявілася Феня. Сабаленка. // Аказацца ў наяўнасці. Пад вечар прайшла чутка, што ў ваколіцах вёскі паявіліся конныя польскія легіянеры. Колас. Хутка на стале паявіліся талеркі, шклянкі, патэльня з падсмажанай каўбасой, кафейнік са зваранай кавай. Хадкевіч. // Быць апублікаваным, выйсці ў свет. Раман паявіўся ў нашай літаратуры ў пачатку 20‑х гадоў як эпас рэвалюцыі. Дзюбайла.
2. Узнікнуць, зарадзіцца. У вачах у Веры Антонаўны паявіўся нездаровы бляск. Карпаў. / Пра апетыт, адчуванні, пачуцці, думкі і пад. Паявілася надзея. □ Было ні было, Доўбік глынуў гарэлкі — адкуль паявіўся апетыт. Гроднеў.
•••
Паявіцца на свет — тое, што і з’явіцца на свет (гл. з’явіцца). Макрэна перабралася да мужа. А неўзабаве паявіўся на свет і я. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
заяві́цца, -яўлю́ся, -я́вішся, -я́віцца; зак. (разм.).
Паявіцца дзе-н., прыйсці куды-н. нечакана.
Заявіліся двое апоўначы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
появи́ться сов. з’яві́цца, паяві́цца;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
вы́весціся², 1 і 2 ас. не ўжыв., -ведзецца; вы́веўся, -велася; зак.
Пра птушанят, насякомых: паявіцца на свет.
|| незак. выво́дзіцца, -во́дзіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паяўля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца.
Незак. да паявіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)