Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пола́б ист. пала́б, -ба м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пала́бы, ‑аў; адз. палаб, ‑а, м.; палабка, ‑і, ДМ ‑бцы; мн. палабкі, ‑бак; ж.
Вялікая група заходнеславянскіх плямён, якія насялялі ўзбярэжжа Балтыйскага мора ад ракі Лабы [Эльбы] да ракі Одры [Одэра].
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Во́тмут, вотмуць ’вір на рацэ; глыбокае месца ў рацэ ці возеры’ (Яшк., слаўг., цэнтр. і ўсх. Палессе). Польск. odmęt ’тс’, палаб. тапонім Votmąt. Аднакаранёвае і вомут (гл.) (Талстой, Георг., 214); з ot‑ і ‑męt.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Наш, укр. наш, рус. наш, польск. nasz, чэш., славац. naš, в.-, н.-луж. naš, палаб. nos, славен. nàš, серб.-харв. на̏ш, балг., макед. наш, ст.-слав. нашь. Прасл. *našь, з і.-е. nōs з расшырэннем *‑jь < *‑i̯os, гл. Фасмер, 3, 51; ESSJ SG, 2, 440.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вужышча (БРС, Янк., Бір. Дзярж., Сцяшк., Хрэст. дыял., 233). Рус. у́же н. р. ’вяроўка’, ужище, ужища ’тс’, ст.-рус. уже ’вяроўка, ланцуг’, ст.-слав. ѫже ’вяроўка’, балг. въже ’вяроўка’, серб.-харв. у́же, род. скл. у́жета, у́жа ’тс’, славен. vọ̑že н. р. ’канат’, палаб. vǫže ’вяроўка’. Прасл. *vǫže з *vǫzi̯o, роднаснае вузел, вязаць (гл.) (Фасмер, 4, 152; Скок, 3, 583).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кра́яць, краяты ’дзяліць на часткі, рэзаць’ (Доўн.-Зап. 3, Клім.). Укр. краяти, рус. краять, ст.-рус. краяти ’тс’, серб.-харв. кращати, славен. krȃjati ’тс’, польск. krajać, чэш. krájeti, славац. krajať, н.-луж. kšajaš 4 палаб. krojot ’тс’, прасл. krajati — ітэратыўная форма да krojiti (гл. кроіць) (SP, 1, 47; Ваян, Gram. comp., 3, 267; Трубачоў, Эт. сл., 12, 86–87).⇉. м и _
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ла́цвіна 1 ’лата’ (Нас.), укр. закарп. латеа, рус. смал., бран., кур., арл. латвійца, палаб. lotvd, н.-луж. łatwa, славен. lȃtva, харв. (у Венгры!) latva ’тс’. Прасл. latva, laty. Да латач- -^‑аснова сведчыць пра вельмі ранняе запазычанне з с.-в.-ням. latte, late (Слаўскі, 5, 37–38, а таксама Шустар-Шэўц, 10, 765).
◎ Ла́цвіна ’дабро’, ’добра’ (Бяльк.). Адпрыслоўнас ўтварэнне. Да латва (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Расці́ ’станавіцца большым, павялічвацца, развівацца’ (ТСБМ), росці́ ’тс’ (ТС), росць ’тс’ (Бяльк.). Параўн. укр. рости́, рус. расти́, ст.-польск. róść ’тс’, чэш. růsti, славац. rásť, в.-луж., н.-луж. rosć, палаб. rüst, серб.-харв. ра́сти, славен. rasti ’тс’, балг. раста́, макед. расте ’тс’. Прасл. *orsti выводзіцца з прасл. *red‑/*rod‑ > *rodt‑, параўн. славен. rediti ’карміць, рабіць тоўстым, расціць, расці’, redivo ’сілкуючы элемент’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вус, укр. вус, рус. ус, польск. wąs, чэш. vous, славац. fúz, в.-луж. wusy мн. л., палаб. vǫs ’барада’, славен. vȏs ’вус’, балг. дыял. въс ’барада, волас’. Прасл. *vǫsъ або *ǫsъ; параўн. ст.-прус. wanso ’першая расліннасць на твары’, ст.-ірл. fés ’барада’, грэч. ἴονθος ’юначая барада’ (*vi‑vondho‑) і інш. (Махэк₂, 697; Фасмер, 4, 169 і 477; БЕР, 1, 214; Брукнер, 604; Слаўскі, 1, 266).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)