Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пакрапі́ць
дзеяслоў, пераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне
| Будучы час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
пакраплю́ |
пакрапі́м |
| 2-я ас. |
пакрапі́ш |
пакрапіце́ |
| 3-я ас. |
пакрапі́ць |
пакрапя́ць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
пакрапі́ў |
пакрапі́лі |
| ж. |
пакрапі́ла |
| н. |
пакрапі́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
пакрапі́ |
пакрапі́це |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| прош. час |
пакрапі́ўшы |
Крыніцы:
dzsl2007,
krapivabr2012,
piskunou2012,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
пакрапі́ць сов. покропи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пакрапі́ць, ‑краплю, ‑кропіш, ‑кропіць; зак., каго-што.
1. Злёгку апырскаць, змачыць. [Міхалка] умомант адзеў на галаву сетку, абмакнуў венік у ваду і пакрапіў рой. Якімовіч. Пакуль Лабановіч дабег да станцыі, яго парадкам пакрапіў дождж. Колас. // Акрапіць свянцонай вадой пры выкананні некаторых царкоўных абрадаў.
2. і без дап. Крапіць некаторы час. — Трэба, трэба дождж, — казалі старыя, — бульба можа яшчэ падрасла б. Зусім зачахла. — Але ж і лета. І ты скажы, каб хоць раз пакрапіў дождж. Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крапі́ць, краплю́, кро́піш, кро́піць; кро́плены; незак., каго-што.
1. Пырскаць на каго-, што-н.
К. сцены вадой.
2. Пырскаць свянцонай вадой пры выкананні некаторых царкоўных абрадаў.
К. крапілам.
|| зак. акрапі́ць, акраплю́, акро́піш, акро́піць; акро́плены і пакрапі́ць, -краплю́, -кро́піш, -кро́піць; -кро́плены.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
покропи́ть сов. пакрапі́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
спы́рскаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. каго-што. Пакрапіць пырскамі, апырскаць.
С. вадой падлогу.
2. што. Выпырскаць, зрасходаваць.
С. увесь адэкалон.
|| незак. спы́рскваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. спы́рскванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
спы́рскаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. каго-што. Пакрапіць пырскамі; апырскаць. Спырскаць бялізну.
2. што. Зрасходаваць пырскаючы; выпырскаць. Спырскаць духі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
По́рскаць ’фыркаць, як конь’, ’паказваць незадавальненне’, ’пыхаць’, ’фыркаць са смеху’ (Касп., Нас., Байк. і Некр.; віл., беласт., Сл. ПЗБ), порс! — дня перадачы фыркання, чыхання і пад. (Нас.). Прасл. *pъrskati, утворанае ад гукапераймання з асноўнай семантыкай ’пырскаць; фыркаць’, што адлюстравалася ў варыянтнай аснове *porx‑/*pors ‑/*pъrsk‑ (Куркіна, Этимология–1994–1996, 48), параўн. укр. по́рскати ’тс’, рус. по́рскать ’пырскаць’, ’фыркаць са смеху’, польск., в.-луж. parskać ’фыркаць, пырскаць’, н.-луж. porskaś ’тс’, чэш. prskati ’тс’, славац. prskať ’тс’, pŕchať ’крапіць’, славен. prhati ’пырскаць’. Роднасныя і.-е. формы — літ. pùrst ’пырх’, purslas ’слінная пена’, purkiti, purkšti ’фыркаць, пырскаць, імжэць’, лат. pùrskât ’фыркаць. пырскаць, імжэць’, ст.-ісл. fors ’вадапад’, хец. papparš ’пырскаць, апырскваць’, ст.-інд. pŕsat‑ ’кропля’, тахар. A, тахар. B pärs‑ ’пакрапіць’, што ўзыходзяць да і.-е. *pers‑/*porso‑ ’марасіць’ > ’пырскаць’, ’дробна сыпаць, абсыпаць’ (Фасмер, 3, 333; Бязлай, 3, 119; Сной, 496; Шустар-Шэўц, 1137).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
popadać
popada|ć
1. незак. трапляць;
~ć w biedę — трапляць у бяду;
2. зак. пападаць; паваліцца;
3. зак. паздыхаць;
4. зак. (пра дождж) пасыпаць; пакрапіць;
deszcz ~ł chwilę i ustał — дождж пакрапіў крыху і перастаў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)