пайсці́, пайду́, по́йдзеш, по́йдзе; пайшо́ў, -шла́, -ло́; пайдзі́; зак.

Пачаць ісці (паводле ўсіх знач. дзеясл. «ісці»).

Хлопчык пайшоў (пачаў хадзіць). Пайшоў прэч! (выбірайся).

◊

Калі на тое пайшло (разм.) — калі ўжо так трэба, калі так неабходна.

Так не пойдзе (разм.) — так, пры такой умове нічога не атрымаецца, не выйдзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пайсці́ сов.

1. в разн. знач. пойти́;

п. на сход — пойти́ на собра́ние;

п. вайно́й на каго́-не́будзь — пойти́ войно́й на кого́-л.;

п. ў дво́рнікі — пойти́ в дво́рники;

п. за́муж — пойти́ за́муж;

п. ту́зам — пойти́ с туза́;

цягні́к пайшо́ў — по́езд пошёл;

кроў пайшла́ з но́са — кровь пошла́ из но́са;

пасы́лка по́йдзе за́ўтра — посы́лка пойдёт за́втра;

гадзі́ннік пайшо́ў — часы́ пошли́;

дождж пайшо́ў — дождь пошёл;

з ко́міна пайшо́ў дым — из трубы́ пошёл дым;

папе́ра пайшла́ на по́дпіс — бума́га пошла́ на по́дпись;

даро́га пайшла́ ле́сам — доро́га пошла́ ле́сом;

на паліто́ по́йдзе тры ме́тры дра́пу — на пальто́ пойдёт три ме́тра дра́па;

буракі́ пайшлі́ ў бацві́нне — свёкла пошла́ в ботву́;

рабо́та пайшла́ лепш — рабо́та пошла́ лу́чше;

у тэа́тры ско́ра по́йдзе но́вая п’е́са — в теа́тре ско́ро пойдёт но́вая пье́са;

2. (взять начало) произойти́;

ад яго́ пайшло́ шматлі́кае пато́мства — от него́ произошло́ многочи́сленное пото́мство;

3. (уйти откуда-л., направиться куда-л.) пойти́, уйти́, удали́ться;

ён пайшо́ў у свой пако́й — он пошёл (ушёл, удали́лся) в свою́ ко́мнату;

◊ п. напрало́м — пойти́ напроло́м;

п. ўгару́ — пойти́ в го́ру;

п. ў свет — пойти́ куда́ глаза́ глядя́т;

калі́ на то́е пайшло́ — е́сли на то пошло́;

п. як па ма́сле — пойти́ как по ма́слу;

пайшла́ піса́ць губе́рня — шутл., уст. пошла́ писа́ть губе́рния;

далёка по́йдзе — далеко́ пойдёт;

п. пра́хам — пойти́ пра́хом;

п. з малатка́ — пойти́ с молотка́;

кармі́ муко́ю, дык по́йдзе руко́ю — посл. не гони́ кнуто́м, а гони́ овсо́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пайсці́, пайду, пойдзеш, пойдзе; пр. пайшоў, ‑шла, ‑шло; заг. пайдзі; зак.

1. Зак. да ісці (у 2, 3, 7, 16, 24 і 25 знач.).

2. Пачаць ісці (у 1, 4, 5, 8, 15, 26 і 27 знач.). [Астап] пайшоў уперадзе групы людзей. Лынькоў. Праз некаторы час Волька прыслала бацьку грошы, але іх ніхто з пошты не забіраў і яны пайшлі назад. Чорны. Па вадзе адзін за другім пайшлі роўныя кругі. Даніленка. На змярканні пайшоў дождж, дробны, але густы. Шамякін. [Сяргей:] — Цяпер тэхніка далёка пайшла наперад. Гурскі. — Ух, які пах пайшоў! — здымаючы лыжкай пену з варыва, усклікнуў Толік. Хадкевіч. Густы лес пачаў радзець, на змену вялікім дрэвам пайшоў малады дубняк. Васілеўская.

3. Пачаць расці, вырастаць. Вёска хадзіла цяпер па ягады, а на грыбы яна накінецца пазней, калі баравікі пойдуць. М. Стральцоў. // Пачаць нараджацца, з’яўляцца адзін за другім (пра дзяцей). // Вырасці падобным на каго‑н. Браты пайшлі па дзеду — рослыя, медзведзяватыя, а .. [Бондар] па бацьку, які здаля заўсёды нагадваў хлапчука-падлетка. Навуменка.

4. з інф. незак. Разм. Пачаць рабіць што‑н. Каб .. [Наўмыснік] пра ўсё гэта дазнаўся, у галаве яго, напэўна, пайшлі б спець рашучыя планы. Чорны.

•••

Далёка пайсці — дабіцца вялікіх поспехаў у рабоце, на службе.

І пайшла пісаць губерня гл. губерня.

Калі на тое пайшло — калі так атрымалася.

Мурашкі пайшлі па спіне (скуры, целе) гл. мурашка.

Пайсці (з) дымам (агнём, ветрам) — марна прапасці.

Пайсці па дрэннай дарозе — стаць на няправільны шлях жыцця.

Пайсці па руках — а) быць у карыстанні то ў аднаго, то ў другога (звычайна пра пазычаныя рэчы); б) пачаць інтымна збліжацца то з адным, то з другім мужчынам (пра жанчыну).

Пайсці прахам — пагінуць, знішчыцца.

Пайсці (падацца) у белы свет — пакінуць дом у пошуках іншага спосабу жыцця.

Пайсці ў прымы — тое, што і прыстаць у прымы (гл. прыстаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пайсці́

1. géhen* vi (s);

ён пайшо́ў у го́сці er ist j-n besúchen gegángen (да каго-н); er macht éinen Besúch;

пайшлі! géhen wir!;

не пайсці́ на кары́сць kéinen Nútzen [Ségen] bríngen*;

пайсці́ на што-н sich auf etwas éinlassen*;

◊ калі на то́е пайшло́ wenn es drauf ánkommt;

2. перан (узяць пачатак) stámmen vi (s), ábstammen vi (s), hérstammen vi (s), entstámmen vi (s) (D) (быць родам);

◊ далёка пайсці́ перан es weit bríngen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ю́трань, -і, ж.

Ранішняя царкоўная служба.

Пайсці на ю.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прада́жніцтва, -а, н.

Прадажніцкія паводзіны, учынкі.

Пайсці на чорнае п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

наўпро́ст, прысл. (разм.).

Па прамой лініі, найкарацейшым шляхам; нацянькі.

Пайсці н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ско́кі, -аў (разм.).

1. гл. скакаць.

2. Танцы.

Пайсці ў с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

напрасткі́, прысл.

Па прамой лініі, самым кароткім шляхам.

Пайсці ў вёску н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пры́мы, -аў.

Пражыванне мужчыны пасля жаніцьбы ў сям’і жонкі.

Пайсці ў п.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)