Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
нядзе́ляж.
1. (день) воскресе́нье ср.;
2.см. ты́дзень;
○ право́дная н. — этн. кра́сная го́рка;
крыва́вая н. — ист. крова́вое воскресе́нье
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
нядзе́ля, ‑і, ж.
1. Сёмы дзень тыдня, агульны дзень адпачынку. Час бяжыць: вось толькі ўчора была субота, а сёння ўжо і нядзеля.Крапіва.Усе дні тыдня Аўгіня з нецярплівасцю чакае нядзелі.Бядуля.
2. Тое, што і тыдзень. Плылі ў турбоце дні, нядзелі.Колас.
•••
Вербная нядзеля — назва нядзелі за тыдзень да вялікадня.
Крывавая нядзеля — дзень расстрэлу царскім урадам мірнай дэманстрацыі рабочых у Пецярбургу 9 студзеня 1905 г.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нядзе́ляж Sónntag m -s, -e;
у нядзе́лю am Sónntag;
Ве́рбная нядзе́лрэл Pálmsonntag m
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Нядзе́ля ’нядзеля, рус. воскресение’ (Нас., Гарэц., Булг.), ’нядзеля; тыдзень’ (Яруш., Грыг., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС), ’тыдзень’ (Бяльк., Касп.), укр.неділя ’нядзеля’, рус.неделя ’тыдзень’, польск.niedziela ’нядзеля’, чэш.neděle ’нядзеля; тыдзень’, славац.nedeľa ’тс’, палаб.nidelʼɛ ’тс’, в.-луж.njedźela ’тс’, н.-луж.njeźela ’тс’, славен.nedélja ’тс’, серб.-харв.нѐдеља ’тс’, макед.недела ’тс’, балг.неделя ’тс’, ст.-слав.недѣлꙗ ’тс’. Прасл.*nedělja, лічыцца калькай з лац.feria, сярод значэнняў якога ’свята; вольны ад работы дзень’; менш верагоднай крыніцай з’яўляецца грэч.ἄπρακτος (ἥμερος) са значэннямі ’бязмэтны; які праводзіцца ў бяздзеянні, нерабочы’ (Фасмер, 3, 57); паводле Львова (Зб. Нахцігалю, 186–187), ст.-слав.недѣлꙗ магло з’явіцца і ўвайсці ў славянскія кнігі ў Маравіі са значэннем ’стан нядзеяння’, дзе другая частка *дѣлꙗ як у слове дрѣводѣлꙗ ’цясляр’ і пад. (гл. дзеля). Перанос назвы з дня тыдня, ад якога вялі адлік, на адрэзак часу пасля гэтага дня: ’нядзеля’ — ’тыдзень’, параўн. рус.арх.ле́то ’год’ < ле́то ’лета’. Гл. таксама Дурнаво, RÉS, 6, 107; Матушэўскі, Słowiański tydzień. Łódź, 1978; Сямчынскі, Семант. інтэрф. мов. Київ, 1974, 178; Ферлюга–Пятроніа, Živa antika, 34, 1–2; 43–48. Сюды ж нядзе́льнікаваць ’адпачываць, па-святочнаму прыбірацца’ (Сцяшк. Сл.).