2.займ.неазнач. ў Р(ад займенніка «нешта»). Чагосьці.
Для нечага ж трэба яму ехаць у горад?
3.часц. Лепш бы; дарэчы (разм.).
Заадно нечага і родных наведаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
не́чага
займеннік, адмоўны, безасабовы
адз.
-
Н.
-
Р.
не́чага
Д.
-
В.
-
Т.
-
М.
-
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
не́чага
часціца
Крыніцы:
krapivabr2012,
tsblm1996.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)
не́чага², у знач.безас.вык., з інф.
Не трэба, няма патрэбы, няма сэнсу.
Н. заўчасна пра гэта думаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
не́чагаI
1.мест.отриц.врод.п. не́чего;
н. чыта́ць — не́чего чита́ть;
2.мест.неопр., врод.п. чего́-то; см. не́шта I;
3.частицаразг. уж лу́чше; по кра́йней ме́ре; кста́ти;
узя́ў бы н. ўсё — взял бы уж лу́чше всё;
забяры́ н. і гэ́та — забери́ уж и э́то
не́чагаIIв знач. сказ. (не следует) не́чего; (нет смысла — ещё) не́зачем, не́ к чему;
ды тут і ду́маць н. — да тут и ду́мать не́чего;
н. спяша́цца — не́чего (не́зачем, не́ к чему) спеши́ть;
н. крыча́ць — не́чего (не́зачем) крича́ть;
н. было́ туды́ хадзі́ць — не́чего (не́зачем) бы́ло туда́ ходи́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
не́чага1, нечаму, нечага, нечым, не аб чым.
1.займ.адмоўны(ужываеццазінф.уролігалоўнагаслова). Няма нічога, каб... Чытаць нечага, трэба ісці ў бібліятэку. Хлеба нечым нарэзаць. □ Жыць весела, ды есці нечага.Прыказка.
2.займ.неазначальныўР (ад займ. нешта). Чагосьці. У хаце адна Аўгінька. Яна стаіць і глядзіць нечага ў акно.Зарэцкі.Для нечага ж дадзены чалавеку і смутак і туга.Васілёнак.
3.часціца. Разм. Лепш бы; дарэчы. Узяў бы нечага ўсё. □ Пятрусь сеў на воз, сарваў сваю злосць на кані, сцебануўшы яго пугаю разоў са тры, каб заадно нечага і жонцы задаць страху.Колас.
не́чага2, узнач.безас.вык., зінф.
Не трэба; няма патрэбы, няма сэнсу. І думаць нечага. Нечага спяшацца.
•••
Нечага на бога ківацьгл. ківаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
не́чагазайм.адмоўн (+ inf) разм. nichts;
мне не́чага яму́ сказа́ць ich hábe ihm nichts zu ságen;
не́чага здзіўля́цца, што… es ist nichts zu verwúndern, dass…;
◊
не́чага рабі́ць da ist nicht zu máchen;
і гаварыць не́чага!Áusgeschlossen!;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)