наско́чыць

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. наско́чу наско́чым
2-я ас. наско́чыш наско́чыце
3-я ас. наско́чыць наско́чаць
Прошлы час
м. наско́чыў наско́чылі
ж. наско́чыла
н. наско́чыла
Загадны лад
2-я ас. наско́ч наско́чце
Дзеепрыслоўе
прош. час наско́чыўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

наско́чыць, -ко́чу, -ко́чыш, -ко́чыць; зак.

1. на каго-што. З ходу, з разгону наткнуцца на каго-, што-н.

Н. на плот.

2. на каго (што). Раптоўна накінуцца, напасці на каго-н.

Мядзведзь наскочыў на чалавека.

3. Нечакана з’явіцца (прыехаць, прыйсці і пад.).

Партызаны наскочылі з лесу.

4. перан. Раптоўна ўзнікнуць, пачацца і г.д. (пра вецер, мяцеліцу і пад.).

Наскочыў мароз.

5. Пра час, пару года: хутка надысці, настаць (разм.).

А тут і жніво наскочыла.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наско́чыць сов.

1. (натолкнуться на ходу) наскочи́ть;

2. наскочи́ть, наткну́ться, нарва́ться;

н. на непрые́мную сцэ́ну — наскочи́ть (нарва́ться) на неприя́тную сце́ну;

не на таго́ ~чыў — разг. не на того́ нарва́лся;

3. (напасть) наскочи́ть;

4. (внезапно прийти) нагря́нуть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наско́чыць, ‑скочу, ‑скочыш, ‑скочыць; зак.

1. З ходу, з разгону наткнуцца на каго‑, што‑н. Адна за адной загарэлася некалькі машын, два танкі наскочылі на міны. Мележ. — Не паспеў ты адысці ад нас, як жняярка наскочыла на камень. Кавалёў. // перан. Нечакана сустрэць каго‑, што‑н., натрапіць на каго‑, што‑н. Наскочыць на засаду. □ У любой вёсцы па гэты бок шашы можна было наскочыць на фашыстаў. Новікаў. У полі, за балотам, танкі наскочылі на варожую абарону. Шамякін.

2. Раптоўна накінуцца, напасці на каго‑н. [Палікар] адным махам наскочыў на фашыста і грукнуў яго вобземлю. Чорны. Жартачкі будуць дрэнныя, калі раз’юшаны звер наскочыць на чалавека. С. Александровіч.

3. Нечакана з’явіцца (прыехаць, прыйсці і пад.). Калі праз гадзіны дзве наскочылі сюды партызаны — Еўнічы дагаралі. Хадкевіч. Раздумваць доўга не было часу — маглі наскочыць з гарнізона. Шахавец. // перан. Раптоўна ўзнікнуць, пачацца і г. д. (пра вецер, мяцеліцу і пад.). Наскочыў мароз. □ З поўначы сівер наскочыў сухі. Купала.

4. Разм. Хутка надысці, настаць (пра час, пару года). За якіх тыдні паўтара пасля Пятра магло наскочыць жніво. Гартны.

•••

Наскочыла каса на камень гл. каса.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наско́чыць

1. ánrennen* vt, vi (s) (на што-н. gégen A); ánspringen* vt, sich wérfen* (auf A); ánstoßen* vi (s) (an A);

наско́чыць на мель auf éine Sándbank [Úntiefe] láufen*;

2. (нечакана сустрэць) stóßen* vi (s) (на каго-н. auf A.);

3. разм. (накінуцца) hérziehen* vt; hérfallen* vt (на каго-н. über A);

наско́чыць на каго-н. з папро́камі j-n mit Vórwürfen überschütten

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

наскочи́ть сов.

1. (натолкнуться) наско́чыць; наткну́цца;

наскочи́ть на столб наско́чыць (наткну́цца) на слуп;

2. перен. (напасть) наско́чыць, напа́сці;

◊

наскочи́ть на неприя́тность наско́чыць на непрые́мнасць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

наска́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да наскочыць (у 1, 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наско́кваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да наскочыць (у 1, 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

naskoczyć

зак. наскочыць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

нарва́ться сов., разг. нарва́цца; наско́чыць; натра́піць; см. нарыва́ться​I.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)