мо́цны, -ая, -ае.

1. Трывалы, такі, які цяжка парваць, разбіць, зламаць.

М. лёд.

М. арэх.

2. Здаровы, дужы.

М. арганізм.

3. Устойлівы, трывалы.

Моцныя сувязі.

Моцная дружба.

4. Значны па ступені свайго праяўлення, моцы, велічыні.

М. сон.

Моцна (прысл.) пакахаць каго-н.

5. Не разбаўлены, канцэнтраваны.

М. раствор.

6. Багаты, заможны, з вялікім дастаткам (разм.).

М. гаспадар.

7. перан. Дасведчаны, вопытны, з добрымі ведамі.

М. вучань.

Моцнае слоўца — лаянка, грубыя словы.

|| наз. мо́цнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

мо́цны

1. кре́пкий, про́чный; надёжный;

~ная ткані́на — кре́пкая (про́чная) ткань;

м. буды́нак — кре́пкое (про́чное, надёжное) зда́ние;

2. (выносливый) си́льный, кре́пкий, мо́щный;

м. аргані́зм — си́льный (кре́пкий) органи́зм;

3. (могущественный) си́льный;

~ная ўла́да — си́льная власть;

4. (значительный по силе) си́льный, мо́щный;

м. аго́нь — си́льный ого́нь;

м. ўдар — си́льный (мо́щный) уда́р;

м. го́лас — си́льный (мо́щный) го́лос;

м. маро́з — си́льный моро́з;

5. (высокой концентрации) кре́пкий;

м. раство́р — кре́пкий раство́р;

6. (о чувстве) си́льный, стра́стный;

7. про́чный; (об одежде, обуви и т.п. — ещё) но́ский; добро́тный; надёжный;

8. (опытный, осведомлённый, знающий) си́льный;

м. спецыялі́ст — си́льный специали́ст;

~ныя напі́ткі — кре́пкие напи́тки;

~ная рука́ — си́льная рука́;

м. за́днім ро́зумам — кре́пок за́дним умо́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

мо́цны, ‑ая, ‑ае.

1. Які цяжка парваць, разбіць, зламаць і пад.; трывалы. Моцная вяроўка. Моцныя карэнні. Моцны будынак. □ На возеры пры млыне лёд яшчэ быў моцны. Бядуля. Замок быў вялікі, цяжкі і, мабыць, вельмі моцны. Курто. // Цэлы, не парваны. Боты яшчэ моцныя.

2. Здаровы, дужы. Моцны арганізм. Моцнае сэрца. □ Гаспадар быў з выгляду моцны і дужы. Чорны. Аж уздыбіліся коні, спыненыя моцнай рукой старога Архіпа. Лынькоў. // Які робіцца з вялікай сілай. Моцны ўдар. □ Вось Чоран зрушыў Лысага,.. адкідае яго моцнымі штурханамі рагатае галавы. Колас. // Інтэнсіўны, сканцэнтраваны. Спачатку вораг абрушыў на гэты адрэзак фронта гвалтоўны і моцны агонь артылерыйскай падрыхтоўкі. Брыль.

3. Значны па ступені свайго праяўлення, моцы, велічыні. Моцны вецер. Моцны сон. □ На дварэ стаяў моцны мароз. Гартны. Нават у моцную навальніцу .. [дубы] варушацца неахвотна, уздымаючы нездаволены суровы шум. Дуброўскі. // Гучны. Моцны трэск. □ Два сабакі спаткалі .. [Нахлябіча] моцным брэхам. Чорны. Моцны стук у шкло кабіны перапыняе цяжкія развагі. Кулакоўскі. / Пра голас. — Што вы робіце? Апомніцеся! — прагучаў чыйсьці моцны, абураны голас. Пестрак.

4. Надзейны, устойлівы; трывалы. Моцная дружба. Моцныя сувязі. □ Моцная дысцыпліна замацоўвала спайку. Брыль. // Глыбокі, вялікі (аб пачуццях, перажываннях і пад.). Моцнае ўражанне. □ Марына ў моцным узрушэнні Бліжэй к танкісту падышла. Колас. Засталося толькі адно моцнае пачуццё: нянавісць да ворага, тая вялікая, святая нянавісць, якую адчуваў у тыя дні кожны савецкі чалавек. Шамякін.

5. Магутны, аўтарытэтны. Моцная дзяржава. □ Больш моцную пазіцыю [у ААН] пачалі займаць краіны Азіі і Афрыкі. Філімонаў. // Значны па свайму ўздзеянню, пераканаўчы. Моцны ўплыў. □ На гэтым лісце было напісана тое, што называецца незвычайным і вельмі ж, мусіць, моцным словам — пратэст. Брыль.

6. Добра ўмацаваны. [Свірын:] — Вось таму і моцная наша граніца, што разам з пагранічнікамі яе ахоўвае ўвесь савецкі народ. Пальчэўскі. Даволі значны стратэгічны пункт Рагачоў ператвараўся захопнікамі ў моцны апорны вузел. Брыль. // Добра ўзброены, шматлікі. Моцны гарнізон. Моцная ахова. □ Навокал стаяў моцны канвой. Лынькоў.

7. Насычаны, канцэнтраваны; не разбаўлены. Моцны настой. □ Увайшоў Сцёпка да пана і закашляўся пасля моцнага тытуню. Якімовіч. // З вялікай колькасцю градусаў. Моцнае віно. // Рэзкі, востры. Моцны водар мяты. □ З пуні патыхнула моцным, такім знаёмым Сцяпану пахам сырой зямлі і свежага сена. М. Стральцоў.

8. Разм. З вялікім дастаткам; багаты, заможны. Моцны калгас. Моцная гаспадарка.

9. перан. Дасведчаны, вопытны, спрактыкаваны; з добрымі ведамі. Моцны вучань. □ У польскай мове Васіль Бусыга быў не дужа моцны. Колас.

•••

Заднім розумам моцны — аб непрадбачлівым, някемлівым чалавеку.

Моцнае слова (слоўца) гл. слова.

Моцны арэх гл. арэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мо́цны

1. (трывалы) hltbar, rißfest, duerhaft; verschlißfest (носкі);

2. (здаровы, дужы) stark, kräftig;

мо́цная рука́ ine strke Hand;

мо́цны ўда́р ein kräftiger [hftiger] Schlag;

3. (насычаны, канцэнтраваны) stark, (hch)konzentriert;

4. (магутны, аўтарытэтны) mächtig, gewltig;

мо́цная дзяржа́ва ein mächtiger Staat

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

моцны, трывалы, нязносны, магутны; волатаўскі (паэт.); вечны, жалезны, сталёвы (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

крепконо́гий мо́цны нага́мі, мо́цны на но́гі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

оглуши́тельный аглуша́льны; мо́цны;

оглуши́тельный уда́р гро́ма аглуша́льны (мо́цны) уда́р гро́му;

оглуши́тельный крик аглуша́льны (мо́цны) крык;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

халадзі́шча, -а, м.

Вельмі моцны холад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

маца́к, -а́ і -у́, мн. -і́, -о́ў, м. (разм.).

1. -а́. Здаровы, моцны чалавек.

2. -у́. Моцны тытунь, напітак і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вятры́шча, -шча, м. (разм.).

Моцны, пранізлівы вецер.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)