машы́на, -ы, мн. -ы, -шы́н, ж.

1. Механізм або сукупнасць механізмаў, што выконваюць пэўную работу, ператвараючы адзін від энергіі ў другі.

Паравая м.

Вязальная м.

2. перан. Аб арганізацыі, асобе, якая дзейнічае падобна механізму бесперабойна і дакладна; сістэма.

Ваенная м.

3. Тое, што і аўтамабіль.

Легкавая м.

|| прым. машы́нны, -ая, -ае (да 1 і 3 знач.).

М. парк.

М. пераклад.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

машы́на

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. машы́на машы́ны
Р. машы́ны машы́н
Д. машы́не машы́нам
В. машы́ну машы́ны
Т. машы́най
машы́наю
машы́намі
М. машы́не машы́нах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

машы́на ж., в разн. знач. маши́на;

парава́я м. — парова́я маши́на;

лічы́льная м. — счётная маши́на;

дзяржа́ўная м. — госуда́рственная маши́на;

легкава́я м. — легкова́я маши́на

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

машы́на, ‑ы, ж.

1. Сукупнасць механізмаў, прызначаная для пераўтварэння энергіі, выканання пэўнай карыснай работы, збору, захоўвання і выкарыстання інфармацыі. Швейная машына. Сельскагаспадарчыя машыны. Вылічальная машына. // перан. Пра чалавека, які дзейнічае машынальна, бяздумна, як аўтамат. // перан. Аб чым‑н. складаным, што дзейнічае падобна механізму бесперабойна і дакладна; сістэма. Беларуская Савецкая Рэспубліка першай прыняла на сябе ўдар пачварнай ваеннай машыны гітлерызму. Клімковіч.

2. Транспартны сродак, які прыводзіцца ў рух пры дапамозе якога‑н. рухавіка. Да свірна пад’ехала машына, на яе пачалі грузіць мяхі. Шахавец. // Уст. Поезд, цягнік. Вось кончан лес, і Стоўбцы блізка. Туман на возера лёг нізка, Вада шумела каля млына, Свістала голасна машына. Колас.

•••

Як заведзеная машына — а) рытмічна, аднастайна, бесперапынна; б) механічна, не думаючы (рабіць што‑н.).

[Фр. machine ад лац. machina.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

машы́на ж

1. Maschne f -, -n:

шве́йная машы́на Nähmaschine f;

пра́льная машы́на Wschmaschine f;

пасудамы́йная машы́на Geschrrspülmaschine f, Geschrrspüler m -s, -;

электро́нна-выліча́льная машы́на (уст, скар ЭBM), Computer [kɔmp´ju:tər] m -s, -;

машы́на з прагра́мным кірава́ннем progrmmgesteuerte Maschne;

2. (аўтамабіль) uto n -s, -s, Wgen m -s, -, Automobl n -s, -e;

грузава́я машы́на LKW [ˏɛlkɑ´ve:] m -s, -s, Lst(kraft)wagen m -s, -;

легкава́я машы́на PKW [ˏpekɑ´ve:] m -s, -s, Persnen(kraft)wagen m -s, -;

саніта́рная машы́на Krnkenwagen m;

пажа́рная машы́на Löschfahrzeug n -(e)s, -e;

вае́нная машы́на Kregsmaschinerie f -;

дзяржа́ўная машы́на Statsmaschinerie f -

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

машына

т. 10, с. 237

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

машы́на

(ням. Maschine, ад лац. machina)

1) складаны механізм, які выконвае карысную работу шляхам ператварэння аднаго віду энергіі ў другі (напр. паравая м., вылічальная м.);

2) транспартны сродак, які прыводзіцца ў рух якім-н. механізмам (напр. легкавая м., грузавая м.);

3) перан. арганізацыя, якая дзейнічае падобна механізму бесперабойна (напр. ваенная м.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

Машы́на ’сукупнасць механізмаў, якія выконваюць карысную работу’, ’транспартны сродак з рухавіком, аўтамашына’, ’поезд’, ’веласіпед’, ’чалавек-аўтамат’, ’сячкарня’, ’паравоз’ (ТСБМ, Сцяшк., Шат., Бяльк., Сл. ПЗБ). Відавочна, з польск. maszyna, якое з франц. machinę ’тс’. Апошняе праз лац. machina ўзыходзіць да ст.-грэч. дар. μαχανά ’прыстасаванне’. Гл. таксама махі́на. Дапускаецца ў якасці мовы-пасрэдніцы і руская. Сюды ж машыні́ст(ы), машыні́стка, машыніза́цыя; машы́нка ’частка лямпы на магазіне’; ’пішучая машынка’, ’прылада для стрыжкі валасоў’, ’запальнічка’, ’пліта з фаеркамі’, маладз., маст. ’кнопкі’, драг. машэ́нка ’маланка ў вопратцы’ і ’каварства, падман’ (ТСБМ, Жд. 1, Сцяшк., Сцяц., В. В., Мат. Гом., Нар. сл., Сл. ПЗБ, КЭС).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

машына...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. машына, машынны, напр.: машыназабеспячэнне, машынапракатны, машынаўладальнік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

машы́на-гадзі́на

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, жаночы род, 2 скланенне

адз. мн.
Н. машы́на-гадзі́на машы́на-гадзі́ны
Р. машы́на-гадзі́ны машы́на-гадзі́н
Д. машы́на-гадзі́не машы́на-гадзі́нам
В. машы́на-гадзі́ну машы́на-гадзі́ны
Т. машы́на-гадзі́най
машы́на-гадзі́наю
машы́на-гадзі́намі
М. машы́на-гадзі́не машы́на-гадзі́нах

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)