Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ма́йстар, ‑тра, м.
1. Спецыяліст у якім‑н. рамястве, у якой‑н. галіне вытворчасці. Гадзіннікавы майстар. Буравы майстар. □ Мікалай Бугкавец — вядомы ў акрузе майстар па рамонту збруі — суткамі не разгінаўся над хамутамі.Курто.
2. Адміністрацыйны і тэхнічны кіраўнік асобнага ўчастка вытворчасці (цэха, змены і пад.). Зменны майстар. Дарожны майстар.
3. Чалавек, які дасягнуў высокага майстэрства ў сваёй справе. Майстар высокіх ураджаяў. Майстар мастацкага слова. Майстар манументальнай скульптуры. □ Творчасць Янкі Брыля, аднаго з выдатных майстроў беларускай прозы, ўяўляе вялікую цікавасць як для даследчыка-літаратуразнаўца, так і для крытыка.Кучар.//нашто і зінф.Разм. Аб лоўкім, здатным да чаго‑н. чалавеку. І дзядзька майстар быў на штукі, І быў механік на ўсе рукі.Колас.Настаўнік быў майстрам апавядаць.Бядуля.
4. Званне, якое прысвойваецца выдатным спартсменам. // Асоба, якая носіць гэта званне. Майстар спорту.
•••
Майстар на ўсе рукі — пра чалавека, які ўмее ўсё рабіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ма́йстарм
1. (на заводзе) Wérkmeister m -s, -, Méister m -s, -;
2. (кваліфікаваны работнік) скрыпі́чны ма́йстар Géigenbauer m -s, -;
гадзі́ннікавы ма́йстар Úhrmacher m -s, -;
ма́йстар-залата́р [-зло́тнік] Góldschmied m -(e)s, -e; Juwelíer m -s, -e;
3. (хто дасягнуў вялікага майстэрства ў сваёй справе) Méister m -s, -; Könner m -s, - (знаўца);
ма́йстар жы́вапісу Méister der Maleréi [des Pínsels], ein gróßer Máler;
ён ма́йстар сваёй спра́вы er ist ein Méister séines Fachs [in séinem Fach]; er verstéht [kann] séine Sáche aus dem Efféff (разм);
4.спарт (тытул):
ма́йстар спо́рту Méister des Sports;
заслу́жаны ма́йстар спо́рту Verdíenter Méister des Sports;
ганаро́вы ма́йстар спо́ртуÉhrenhafter Méister des Sports;
◊ ён ма́йстар на ўсе́ ру́кіразм jéde Árbeit geht ihm leicht [glatt] von der Hand; er ist ein Táusendkünstler
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
ма́йстар
(польск. majster < ням. Meister, ад лац. magister = кіраўнік, настаўнік)
1) спецыяліст у якім-н. рамястве, у якой-н. галіне вытворчасці;
2) кіраўнік асобнага ўчастка вытворчасці (напр. зменны м.);
3) чалавек, які дасягнуў высокага майстэрства ў сваёй справе (напр. м. мастацкага слова);
4) званне, якое прысвойваецца спартсменам, якія дасягнулі пэўных вынікаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Ма́йстар, ма́йсцер, ма́йсцяр, ма́йстра, майсцёр ’спецыяліст у якім-небудзь рамястве, галіне вытворчасці’, ’мастак, які дасягнуў высокага майстэрства ў сваёй справе’, ’зух’ (ТСБМ, Сцяшк., Сл. ПЗБ, ТС, Нас.), шчуч. ’бацька маладога на вяселлі’ (Сцяшк. Сл.), ст.-бел.майстеръ, майстръ, мастеръ ’майстар, начальнік’ (XVI ст.); ст.-рус.мастеръ ’магістар ордэна’ (XIII ст.), ’майстар’ (XVI ст.). Запазычана праз польск.majster з с.-в.-ням.majster < ст.-в.-ням.meistar < лац.magister < magis ’большы’ (Булыка, Запазыч., 195). У бел.майсьцер ’майстар’ (Нас., Шат., Бяльк.) і майстырь (Бяльк.) другая частка слова аформлена пад уплывам рус. мовы. Формы майстра, майстря ’тс’ (Гарэц., Бяльк., Сл. ПЗБ) — арыгінальныя беларускія (як це́сля). Сюды ж майстрова ’маці маладога на вяселлі’ (Сцяшк. Сл.), майстрыха, майсьцерыха, майстровая ’жонка майстра’, майстроўка ’дачка майстра’, майстравы ’рабочы, рамеснік’ (ТСБМ, Нас.), майстэрскі, майстэрства (ТСБМ). Гл. яшчэ майстраваць. Махэк₂ (365) мяркуе, што чэш., польск. і в.-луж. (mistr, mistř, mistra; mistrz; mištr) формы паходзяць з лац.magister, славац.majster, з ням.Meister, у іншых слав. — з грэч.μάγιστρος, μαίστωρ або з італ.ma(e)stro. Фасмер (2, 578) дапускае ў рус. мове польскае пасрэдніцтва або (магистръ) праз с.-грэч.μάγιστρος.