лічы́цца

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, зваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. лічу́ся лі́чымся
2-я ас. лі́чышся лі́чыцеся
3-я ас. лі́чыцца лі́чацца
Прошлы час
м. лічы́ўся лічы́ліся
ж. лічы́лася
н. лічы́лася
Загадны лад
2-я ас. лічы́ся лічы́цеся
Дзеепрыслоўе
цяп. час лі́чачыся

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

лічы́цца, лічу́ся, лі́чышся, лі́чыцца; незак.

1. кім-чым. Расцэньвацца якім-н. чынам, успрымацца як-н.

Л. лепшым гаспадаром.

2. з кім-чым. Браць пад увагу, улічваць што-н.

Л. з думкамі членаў камісіі.

3. чым і без дап. Весці ўзаемны ўлік (паслуг, пазык, прэтэнзій і пад.).

Не будзем з гэтым л.

4. Знаходзіцца, быць дзе-н.

Л. ў адпачынку.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выражацца ў якой-н. колькасці.

Даходы лічацца ў мільёнах рублёў.

6. Размяркоўваць паміж сабой ролі ў гульні, карыстаючыся лічылкай (разм.).

Л. перад гульнёй.

|| зак. палічы́цца, палічу́ся, палі́чышся, палі́чыцца (да 2 і 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

лічы́цца несов.

1. счита́ться;

з ім трэ́ба л. — с ним на́до счита́ться;

ён лі́чыцца ле́пшым брыгадзі́рам — он счита́ется лу́чшим бригади́ром;

2. (находиться на учёте) чи́слиться, зна́читься;

л. ў спі́ску — чи́слиться (зна́читься) в спи́ске;

3. (быть известным в качестве кого-л.) слыть; счита́ться, принима́ться;

ён лі́чыцца ў нас музыка́нтам (за музыка́нта) — он слывёт у нас музыка́нтом;

4. (выражаться в каком-л. количестве, числе) исчисля́ться;

дахо́ды лі́чацца ў мільёнах рублёў — дохо́ды исчисля́ются в миллио́нах рубле́й;

5. страд. счита́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

лічы́цца, лічуся, лічышся, лічыцца; незак.

1. Расцэньвацца якім‑н. чынам, успрымацца як‑н. Дывінец лічыўся лепшым брыгадзірам маладзёжнай брыгады. Асіпенка. [Іван Сямёнавіч:] — Спрадвеку дняпроўскія парогі лічыліся ў народзе праклятым месцам. Курто. // Быць вядомым у якасці каго‑н. [Пракоп] лічыўся самым выдатным палітыкам у «Светлым дні». Васілевіч. // безас. з дадан. сказам. Маецца думка, меркаванне. Доўгі час лічылася, што вёска Кушляны былога Ашмянскага павета — радзіма беларускага паэта [Багушэвіча]. С. Александровіч.

2. з чым. Браць пад увагу, улічваць што‑н. [Пілацееў:] — Толькі мы, Міхаіл Палікарпавіч, з магчымасцямі лічыліся, а вы не хочаце лічыцца. Галавач. // з кім-чым. Адносіцца з увагай, павагай да каго‑, чаго‑н. Дзецям спадабалася, што гэты дарослы чужы чалавек лічыцца з іх думкамі. Колас.

3. чым і без дап. Весці ўзаемны ўлік (паслуг, пазык, прэтэнзій і пад.). [Надзя:] — Ды кіньце вы, урэшце, нібы мы не свае людзі ці што, каб кавалкам хлеба лічыцца ды ў такі яшчэ час. Лынькоў. — Возьмеш у мяне, колькі трэба: мяшок, два, тры — хто з гэтым будзе лічыцца. Пальчэўскі.

4. Знаходзіцца, быць на ўліку дзе‑н. Лічыцца ў спісе выбраных. □ Невялічкі кавалерыйскі атрад [Жаўны] лічыўся ў іх раёне, але дзейнічаў увесь час самастойна. Шамякін.

5. Разм. Размяркоўваць паміж сабой ролі ў гульні, карыстаючыся лічылкай. Лічыцца перад гульнёй.

6. Зал. да лічыць (у 3, 4 і 6 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лічы́цца

1. (з кім-н., чым-н.) berücksichtigen vt; Rücksicht nhmen* (з кім-н. auf A); in Betrcht zehen*;

не лічы́цца ні з чым auf nichts Rücksicht nhmen*;

з ім тут лі́чацца разм. er stellt hier twas dar;

2. (успрымацца як-н.) glten* vi (als N, für A);

ён лі́чыцца найле́пшым наста́ўнікам er gilt als der bste Lhrer;

лі́чыцца, што… es wird ngenommen, dass…, man glaubt, dass…;

гэ́та не лі́чыцца das gilt nicht; das zählt nicht

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

палічы́цца гл. лічыцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чи́слиться лічы́цца;

чи́слиться в спи́ске лічы́цца ў спі́се.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нядо́імшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Плацельшчык, за якім лічыцца нядоімка.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прака́за, -ы, ж.

Цяжкая скураная інфекцыйная хвароба, якая лічыцца звычайна невылечнай.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

прэзу́мпцыя, -і, ж. (кніжн.).

Меркаванне, якое лічыцца правільным, пакуль не даказана адваротнае.

П. невінаватасці (у крымінальным праве: становішча, паводле якога чалавек лічыцца невінаватым да таго часу, пакуль яго віна не даказана ў законным парадку).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)