лоба́н

1. прост. лаба́ч, -ча́ м.;

2. зоол. лаба́н, -на́ м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Лобан ’лабасты чалавек’. (ТС). Укр. лоба́нь ’тс’. Да лоб 1 (гл.). Рус. лоба́н мае іншую семантыку.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

лаба́н, -на́ м., зоол. лоба́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

лаба́ч, -ча́ м., прост. (большелобый) лоба́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Лаба́н 1 ’самая вялікая кефаль, Mugil cephalus’ (ТСБМ), рус. лобан ’тс’ < лоб ’галава’, перм. лобан ’рыба язь’, укр. лобань ’з вялікім ілбом’. З рус., відавочна, паходзіць і польск. łoban ’кефаль’. Параўн. славац. lebeň(a) ’галава’ (экспр.), аналагічнае беларускай лексеме паводле ўтварэння.

Лаба́н 2 ’карова без рагоў’ (Нар. словатв., Сцяшк. Сл.; віл., Сл. паўн.-зах.). Адпрыметнікавае ўтварэнне з дырыватам ‑ан, з экспрэсіяй зніжанасці (Сцяцко, Афікс. наз., 94; Ляшчынская, Весці АН БССР, 1972, 1, 87). Да лоб 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віскуцень ’пранізлівы вецер’ (КТС, А. Кулакоўскі, М. Лобан), укр. вискотня́ ’пранізлівы крык, віск’, ви́скоцень ’лён, паспелыя галоўкі якога трэскаюцца, і насенне выпадае’; ’званочак’. Відавочна, паходзіць ад *віскот < прасл. viskotъ (параўн. чэш., славац. výskot) і суф. ‑enь. Да віск (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пачы́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Чыркаць некаторы час. Мароз пачыркаў запалкай, папыхкаў. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паджыга́нец, ‑нца, м.

Абл. Падшыванец. Дзяцей была поўная хата, ад паджыганцаў да паўзуноў. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

парыба́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

Рыбачыць некаторы час. — Паехалі парыбачым, хочаш? — сказаў [Васіль Кузьміч] Алёшу. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

засла́цца, ‑сцелецца; зак.

Пакрыцца, завалачыся чым‑н. Агонь зашыпеў і заслаўся парай і дымам. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)