куме́каць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Разважаць, абдумваць.

2. Разумець што-н., цяміць, кеміць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

куме́каць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. куме́каю куме́каем
2-я ас. куме́каеш куме́каеце
3-я ас. куме́кае куме́каюць
Прошлы час
м. куме́каў куме́калі
ж. куме́кала
н. куме́кала
Загадны лад
2-я ас. куме́кай куме́кайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час куме́каючы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

куме́каць несов., прост. куме́кать

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

куме́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Разважаць, абдумваць. Тут Рэвека Стала думаць і кумекаць, Як сляпога ашукаць. Крапіва. // што. Разумець што‑н., разбірацца ў чым‑н. Не зусім добра кумекаў Бэрка надрукаванае ў лістоўках, затое добра разумеў гутаркі Шолама. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Куме́каць ’разумець’ (Сцяшк., ТС). Рус. кумекать ’тс’ лічыцца прэфіксальным утварэннем ку‑мекаць. Суадносіны гэтых слоў з літ. mė́klinti ’думаць’, лат. meklet ’шукаць’ няясныя (гл. Фрэнкель, 428–429).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

куме́кать несов., обл. куме́каць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

маракова́ть несов., разг. маракава́ць, куме́каць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пакуме́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Кумекаць некаторы час; падумаць. Трэба сесці ды пакумекаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шало́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Кумекаць, цяміць, разумець. А толькі так дзянькі праз два Шалопаць стала галава. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зашало́паць

‘пачаць цяміць, разумець, кумекаць’

дзеяслоў, непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. зашало́паю зашало́паем
2-я ас. зашало́паеш зашало́паеце
3-я ас. зашало́пае зашало́паюць
Прошлы час
м. зашало́паў зашало́палі
ж. зашало́пала
н. зашало́пала
Загадны лад
2-я ас. зашало́пай зашало́пайце
Дзеепрыслоўе
прош. час зашало́паўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)